• Zaktualizowano: 2024-04-26 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jaka jest możliwość zawarcia małżeństwa z osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną?
Zgodnie z treścią Kodeksu rodzinnego art. 11 osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa.
Od zakazu zawarcia małżeństwa przez osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną nie ma dyspensy, tj. nie wchodzi w grę zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa.
Ubezwłasnowolnienie istniejące w dacie zawarcia małżeństwa podlega uchyleniu przez sąd, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono. Uchylenie może nastąpić także z urzędu (art. 559 § 1 K.p.c.). Oprócz tego sąd może w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe (art. 559 § 2 K.p.c.). W obu tych wypadkach następuje konwalidacja.
Zobacz również: Choroba psychiczna a ubezwłasnowolnienie
Ubezwłasnowolnienie całkowite wyłącza zawarcie małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi (konkordatowe).
Reasumując – zakaz zawierania małżeństwa dotyczy wyłącznie osób ubezwłasnowolnionych całkowicie. Jednak zdarza się, że fakt ubezwłasnowolnienia nie zostanie wychwycony przez urzędnika na skutek zatajenia informacji dotyczącej istnienia ubezwłasnowolnienia. Wówczas formalnie małżeństwo istnieje, chyba że zostanie unieważnione – mogą o to wnioskować tylko małżonkowie. Jeśli zaś nie będą żądać unieważnienia związku, będzie on trwać.
Może się zdarzyć, że w trakcie istnienia związku dojdzie do uchylenia ubezwłasnowolnienia całkowitego i wówczas nie można już go unieważnić.
Można więc zawrzeć małżeństwo z osobą ubezwłasnowolnią:
1) zatajając informację o ubezwłasnowolnieniu;
2) zawrzeć ślub wyznaniowy – tylko kościelny, bez skutków w sferze prawa cywilnego, spadkowego, czy rodzinnego;
3) można próbować uchylić ubezwłasnowolnienie i dopiero zawrzeć związek małżeński.
Zobacz również: Wniosek do sądu o zgodę na sprzedaż mieszkania osoby ubezwłasnowolnionej
Przypadek Ewy i Marka
Ewa i Marek byli parą od kilku lat, kiedy Marek doznał ciężkiego urazu głowy w wypadku. Po wypadku stan psychiczny Marka znacznie się pogorszył, co skutkowało jego całkowitym ubezwłasnowolnieniem. Ewa, nieświadoma nowego stanu prawnego Marka, postanowiła z nim zawrzeć małżeństwo. Z powodu braku możliwości prawnej do zawarcia małżeństwa przez Marka, ich związek musiał zostać unieważniony, gdy prawda wyszła na jaw.
Historia Anny i Jakuba
Anna i Jakub planowali ślub, gdy Jakub nagle zachorował psychicznie i został całkowicie ubezwłasnowolniony. Pomimo to, chcąc kontynuować życie razem, zdecydowali się na zawarcie związku wyznaniowego, bez skutków cywilnych. Taka forma małżeństwa nie była uznawana przez państwo, ale pozwalała im na życie razem w obrębie swojej wspólnoty religijnej, zachowując pewien rodzaj oficjalnego związku bez naruszania prawa.
Sytuacja Doroty i Tomka
Dorota była związana z Tomkiem, który cierpiał na chorobę psychiczną i został ubezwłasnowolniony całkowicie. Gdy stan Tomka uległ znacznej poprawie, postanowiono podjąć kroki prawne mające na celu uchylenie jego ubezwłasnowolnienia. Po długim procesie sądowym, dzięki poprawie stanu psychicznego Tomka, sąd zdecydował o zmianie ubezwłasnowolnienia z całkowitego na częściowe. Wkrótce potem Dorota i Tomek legalnie zawarli małżeństwo, co było możliwe dzięki tej zmianie statusu prawnego Tomka.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Czy osoba częściowo ubezwłasnowolniona może złożyć pozew o rozwód? Jak wygląda rozwód z osobą ubezwłasnowolnioną? Potrzebujesz porady prawnika, opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
