Niesprawiedliwy podział majątku po rozwodzie, jak walczyć o swoje prawa?

Przeprowadzenie podziału majątku wspólnego

W opisanej przez Panią sytuacji powinna złożyć Pani wniosek do sądu o podział majątku wspólnego, w którym jako składnik majątku wspólnego wskaże Pani ten samochód i będzie domagała się Pani zwrotu 1/2 jego wartości. Nadto w tym wniosku wystąpi Pani o zwrot połowy zapłaconych przez Panią rat kredytu. W celu udowodnienia tego należy przedłożyć dowód rejestracyjny pojazdu lub też wskazać, jaki to samochód, jaki ma numer rejestracyjny, a także określić jego wartość. Ponadto trzeba przedłożyć umowę kredytu, a także potwierdzenia płatności dokonywanych przez Panią.

Podstawą prawną Pani roszczenia w zakresie spłaty kredytu stanowi art. 207 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r., poz. 1610), w skrócie K.c., zgodnie z którym „pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną”. Zgodnie natomiast z art. 370 K.c. „jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej”. Nadto art. 376 § 1 K.c. stanowi, że „jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych”.

Roszczenie o zwrot nadpłaconych rat kredytu

Podkreślić należy, że zaciągnięty kredyt był kredytem wspólnym. Umowę podpisały obie strony, jak również kredyt był zaciągnięty w trakcie trwania małżeństwa. Od dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego wspólność majątkowa małżeńska stron przekształciła się we współwłasność w częściach równych, a zatem także z tytułu wspólnie zaciągniętego kredytu strony zobowiązane były po połowie. Każdy z byłych małżonków miał zatem obowiązek spłacać wspólny kredyt w tej części. Jeżeli chodzi o kwestię przedawnienia tych roszczeń o zwrot nadpłaconych rat kredytu przez Panią, to trzeba zwrócić uwagę na redakcję art. 118 K.c., który stanowi, że „jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”.

Z uwagi na to, że zarówno Pani, jak i małżonek są Państwo osobami fizycznymi, to ewentualne przedawnienie będzie wynosić 6 lat, licząc od pierwszej zapłaconej przez Panią raty za małżonka, liczone na koniec roku kalendarzowego. Jeżeli chodzi o przykład, to w tym roku, tj. 31 grudnia 2024 r., przedawniłyby się roszczenia o kredyt z 2018 r. Zatem trzeba byłoby szybko wytaczać powództwo, co przerwałoby termin przedawnienia. Wskazać należy, że to roszczenie jako roszczenie regresowe nie jest roszczeniem okresowym, tak jak np. zapłata rat kredytu, ale jest samodzielnym zobowiązaniem, które staje się wymagalne z dniem zapłaty przez dłużnika solidarnego ponad swój udział. Sąd Najwyższy również wypowiedział się w tej kwestii, wskazując, iż roszczenie regresowe powstaje z chwilą spełnienia przez dłużnika świadczenia w zakresie przekraczającym tę część, która ciąży na nim zgodnie z treścią stosunku wewnętrznego między współdłużnikami.

Zatem w Pani przypadku niestety zasadna jest tylko droga sądowa.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93