Rozwód a prawo do wspólnego mieszkania

Warunki orzeczenia rozwodu

Niestety, w małżeństwach bywają często trudne chwile. Nieraz najlepszym i najrozsądniejszym wyjściem pozostaje rozwód. Dobrze jeszcze, jeśli uda się uniknąć trudnej walki w sądzie i można to załatwić szybko oraz bez kłótni.

Problematyka rozwodu została uregulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej K.r.io.). Zgodnie z art. 56 §1 K.r.io. „Jeśli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może zażądać, by sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód”. Nie jest on dopuszczalny, gdyby wskutek tego miało ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. Zasadą jest, że (zgodnie z art. 57 K.r.o.) sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład małżeństwa, a odstępuje od tego jedynie na zgodny wniosek stron.

Aby został orzeczony rozwód, musi zostać stwierdzony zupełny i trwały rozkład pożycia. W doktrynie podkreśla się, że w małżeństwie istnieją zasadniczo trzy więzi – fizyczna, uczuciowa oraz o charakterze gospodarczym. Musi nastąpić rozkład wszystkich tych więzi, przy czym najbardziej liberalnie sądy jeszcze odnoszą się do tej gospodarczej, gdyż sytuacja materialna często zmusza ludzi do mieszkania wspólnego aż do momentu rozwodu. W K.r.io. wymieniono kilka kwestii, jakie muszą zostać orzeczone w wyroku rozwodowym. Należy do nich m.in. opieka nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, ale także orzeczenie o wspólnie zajmowanym mieszkaniu.

Zgodnie z art. 58 § 2 K.r.io. „Jeśli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym przez czas wspólnego z nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku rozwodowym orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeśli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego”.

Wspólne mieszkanie a rozwód

Najważniejsza jest jednak kwestia tego, czy może Pan tam dalej mieszkać, i odpowiedź jest tu jednoznaczna – tak, jak najbardziej. Zgodnie z art. 281 K.r.io.: „Jeśli prawo do mieszkania przysługuje jednemu z małżonków, drugi ma prawo mieszkania tam w celu zaspokajania potrzeb rodziny”. Trwa do chwili ustania małżeństwa. Tak więc, nawet gdyby mieszkanie było tylko na żonę, to może Pan tam mieszkać. Jednakże skoro jest Pan współwłaścicielem, to ma Pan tam prawo mieszkać również i po rozwodzie, gdyż nie można Pana pozbawiać prawa własności do mieszkania.

Wyjątkiem byłaby sytuacja, gdyby sąd nakazałby Panu opuszczenie mieszkania z powodu np. znęcania się nad żoną. I wygląda na to, jakby Pana żona planowała właśnie takie rozwiązanie. Niestety, łatwo jest rzucić takie oskarżenie, dlatego też obecnie powinien Pan zachować szczególną ostrożność.

Oczywiście samo mieszkanie nie może zostać uznane za znęcanie, ale nie wiadomo, co Pana żona może wymyślić na poparcie takich oskarżeń. Możliwe, że dobrze byłoby w razie jakichś kłótni nagrywać obraz lub dźwięk, żeby potem nie mogło to zostać wykorzystane przeciwko Panu, jeśli doszłoby do jakichś trudnych, drażliwych sytuacji. Możliwe, że czekają Pana teraz trudne chwile, ale powinien Pan się przygotować na taką ewentualność. Prawnie nie może Pana zmusić do opuszczenia mieszkania (poza opisanym przeze mnie przypadkiem), dlatego możliwe, że będzie próbowała innych dróg.