Ujawnienie zdrady męża mimo zgody na rozwód bez orzekania o winie

Czy ujawniać zdradę męża mimo rozwodu bez orzekania o winie?

Ustaliliście Państwo wspólnie, że rozwód nastąpi bez orzekania o winie i na sprawie rozwodowej nie będą wyciągane żadne sprawy na zewnątrz. Jednak Pani wolę jest także, aby z akt sprawy wynikało, iż główną przyczyna rozkładu pożycia jest pojawienie się w życiu małżonka nowej kobiety.

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.).

W pierwszej kolejności podnieść należy, iż sąd w toku sprawy rozwodowej zobowiązany jest ustalić, czy przesłanki do orzeczenia rozwodu zostały spełnione.

Zasadą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym jest orzeczenie o winie w rozkładzie pożycia małżeństwa. Powyższe wynika bezpośrednio z art. 57 § 1 K.r.o., zgodnie z którym orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Powyższe wynika bezpośrednio z treści tego przepisu, albowiem ustawodawca posługuje się zwrotem „sąd orzeka”, nie pozostawiając w tym zakresie sądowi żadnej alternatywy. Sąd nie jest zatem uprawniony do zaniechania orzekania o winien przy orzekaniu rozwodu, ale jest do tego zobligowany przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Wyjątek od powyżej zasady przewiduje jednak przepis art. 57 § 2 K.r.o., zgodnie z którym – na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Pragnę zwrócić uwagę na stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r., sygn. akt IV CK 557/2004, zgodnie z którym „należy pamiętać, że według art. 57 § 2 krio odstąpienie od orzekania w przedmiocie orzekania o winie może nastąpić tylko na zgodny wniosek stron. Nie zmienia to jednak ścisłego związku obydwu elementów wyroku orzekającego rozwód, tj. orzeczenia o rozwiązaniu związku małżeńskiego i orzeczenia w przedmiocie winy.”

W opisanym przypadku jeżeli małżeństwo zostaje rozwiązane bez orzekania o winie stron, w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu należy stosować przepis art. 100 K.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Zobacz również: Zdrada sprzed lat a rozwód 

Wskazanie zdrady jako przyczyna rozwodu z równoczesnym żądaniem nieorzekania o winie

Wracając do głównego pytania, wyraźnie podkreślić należy, iż sąd jest związany Państwa wspólnym wnioskiem o nieorzekaniu o winie. Stosownie do treści uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 2 lipca 1985 r., sygn. akt III CZP 39/85 „skuteczne zgłoszenie w sprawie o rozwód żądania zaniechania orzekania o winie obojga małżonków wyłącza dopuszczalność dowodzenia winy pozostałego przy życiu małżonka w procesie wytoczonym na podstawie art. 940 K.c.”

Powyższe potwierdzone zostało nie tylko w orzecznictwie, ale także w literaturze przedmiotu. „Sąd jest związany żądaniem nieorzekania o winie (uzasadnienie uchwały SN z dnia 2 lipca 1985 r., III CZP 39/85, OSNCP 1986, nr 5, poz. 68).”*

W treści pozwu może Pani zatem wskazać na główną przyczynę rozkładu pożycia jaką jest zdrada (chociażby celem wykazania przesłanek koniecznych do orzeczenia rozwodu) i jednocześnie żądać nieorzekania o winie. Innymi słowy, jeżeli w pozwie o rozwód wskaże Pani, iż wnosi o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie, to jeżeli pozwany małżonek w odpowiedzi na pozew wskaże, iż przychyla się do wniosku z jednoczesnym podtrzymaniem nieorzekania o winie, mimo treści uzasadnienia pozwu o rozwód, sąd nie ma prawa orzec o winie. Orzeczenie o winie w takim przypadku stanowiłoby rażące naruszenie przepisu prawa materialnego, a to art. 57 § 2 K.r.o.

Na marginesie pragnę zwrócić uwagę, iż „związek jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po wystąpieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, nie daje podstawy do przypisania temu małżonkowi winy za ten rozkład” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., sygn. akt IV CKN 112/00).

* Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kalus Stanisława, Czech Bronisław, Domińczyk Tadeusz, Piasecki Kazimierz (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III) ss. 960

Zobacz również: Rozwód z orzeczeniem o winie zdrada