Płacenie alimentów na przysposobione na dziecko

• Autor: Janusz Polanowski

Jestem biologicznym ojcem dziecka z pierwszego małżeństwa, mam zasądzone alimenty po 400 zł miesięcznie. Przed ponad 4 latami moja była zona zawarła związek małżeński i jej mąż przysposobił mojego syna. Dziecko nosi też jego nazwisko. Od trzech lat nie mam żadnych kontaktów z dzieckiem, była zona utrudnia mi kontakty z dzieckiem. Mam dwóch synów z drugiego związku, na które również mam obowiązek alimentacyjny po 400 zł na każde dziecko. Jestem bezrobotny i w tej chwili przechodzę szkolenie z urzędu pracy, mam stypendium 1500 zł. Zaległość alimentacyjna na pierwsze dziecko wynosi ponad 30 000 zł i nadal mam obowiązek płacić alimenty mimo tego, że mój syn został przysposobiony przez innego mężczyznę. Nie zgłoszono tego faktu do komornika. Czy nadal mam obowiązek płacenia alimentów na dziecko które zostało przysposobione i czy mam prawo ubiegać się o uchylenie obowiązku płacenia alimentów za okres od zawarcia związku małżeńskiego i daty przysposobienia dziecka? W tej chwili byłem wezwany na policję w sprawie złożenia zeznań i wpłacenie całego zadłużenia w terminie 30 dni. Proszę mi powiedzieć, jakie mam prawa i co powinienem w tej sytuacji zrobić. Nie mam żadnych środków finansowych, aby spłacić całą zaległość. Nadmieniam, że alimenty są wypłacane z funduszu alimentacyjnego przez cały czas.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Płacenie alimentów na przysposobione na dziecko

Skutek przysposobienia dziecka przez innego mężczyznę

Pan wie – ja zaś mogę zastanawiać się nad tym – dlaczego Pan zaniedbał podjęcia stosownych czynności formalnych niezwłocznie (to jest bez zbędnej zwłoki) po dowiedzeniu się o tym, że chłopiec przestał być Pańskim dzieckiem w rozumieniu prawa. Stał się on prawnym synem ojca adopcyjnego; to jest podstawowy skutek przysposobienia (zwanego też „adopcją”) – art. 114 oraz następne Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (skrótowo: K.r.io.).

Odnośnie do Pańskich słów – cytuję: „Nie zgłoszono tego faktu do komornika” – w czyim interesie – Pańskim, czy sprawców wyłudzenia – było i nadal jest zgłoszenie adopcji odpowiednim instytucjom? Pan prezentuje – jakże częstą wśród mężczyzn (być może nie tylko w Polsce) – postawę bezradności (a nie tylko uległości) wobec kobiety, z którą Pan był dawniej blisko związany. Być może groźba odpowiedzialności karnej – na podstawie art. 209 Kodeksu karnego – przyczyni się do podjęcia przez Pana stosownych czynności; najważniejsze z nich powinny być udokumentowane oraz dokonane w sposób umożliwiający ich udowodnienie (co się może przydać, nawet na wszelki wypadek).

Pisma (np.: w sądzie, na policyjnym posterunku, w prokuraturze, w „opiece społecznej”) należy składać za pokwitowaniem przyjęcia lub wysyłać listami poleconymi (i to „za zwrotnym potwierdzeniem odbioru”). Żadnego zostawiania pism bez pokwitowania przyjęcia lub godzenia się na odmowę przyjęcia pisma (byłoby to godzenie się na bezprawie)!

Przed wskazaniem dokładniej, co należy zrobić w związku z wyłudzaniem alimentów na dziecko adoptowane przez innego mężczyznę, czynię parę uwag, które mogą się Panu przydać w pozostałych wspomnianych przez Pana kwestiach.

Zobacz również: Adopcja dziecka partnerki

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Złą sytuacja dochodowa zobowiązanego do alimentowania

Ważnym zagadnieniem – także w związku z alimentacją na rzecz Pańskich młodszych synów – jest Pańska bardzo zła sytuacja dochodowa (bo w opisanych okolicznościach nawet trudno mówić o zarobkowaniu przez Pana). Obowiązek alimentacyjny na rzecz młodszych chłopców prawdopodobnie jest połączony dla Pana z nadmiernym uszczerbkiem (chodzi o kryterium prawne z trzeciego paragrafu artykułu 133 K.r.io.). W takim stanie rzeczy proszę rozważyć pozwanie każdego z chłopców o zwolnienie Pana z obowiązku alimentacyjnego wobec każdego z nich; prawdopodobnie byliby oni reprezentowani w procesie cywilnym z Pańskiego powództwa przez ich Matkę, jako przedstawiciela ustawowego – art. 98 K.r.io. w związku z art. 10 i następnymi Kodeksu cywilnego (skrótowo: K.c.). O wadze alimentacji na rzecz dzieci świadczy szczególnie treść artykułu 133 K.r.io.:

„§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.

Artykuł 121 K.r.io. stanowi:

„§ 1. Przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek, jak między rodzicami a dziećmi.

§ 2. Przysposobiony nabywa prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa w stosunku do krewnych przysposabiającego.

§ 3. Ustają prawa i obowiązki przysposobionego wynikające z pokrewieństwa względem jego krewnych, jak również prawa i obowiązki tych krewnych względem niego.

§ 4. Skutki przysposobienia rozciągają się na zstępnych przysposobionego”.

Ustanie obowiązku alimentacyjnego

Skutkiem przysposobienia Pańskiego syna przez tamtego mężczyznę jest ustanie więzi prawnej z Panem (więzi prawnej o charakterze: syn – ojciec); istotna jest adopcja, a nie inne wskazane przez Pana okoliczności (zmiana nazwiska chłopca, ślub jego matki z owym mężczyzną). Skoro Pan przestał być prawnym ojcem tegoż chłopca, to przestał na Panu ciążyć obowiązek alimentacyjny wobec niego. To jest oczywiste.

Niestety, obowiązujące w Polsce przepisy prawne są tak niskiej jakości (choć nadal nazywa się je „prawem”), że nawet oczywiste okoliczności często wymagają oficjalnego załatwienia; wiąże się to również z funkcjonowaniem systemu władzy publicznej. Dlatego czekają Pana poważne wyzwania organizacyjne – jeżeli Pan chce uniknąć skazania oraz prawdopodobnego pozbawienia wolności.

W Pana interesie leży uzyskanie w sądzie (który orzekł przysposobienie chłopca) odpisu (a nie kopii!) orzeczenia o przysposobieniu – z klauzulą, że orzeczenie stało się prawomocne; w załatwieniu ważnych spraw przydadzą się odpisy (a nie znacznie od nich tańsze kopie). Jest sporo instytucji, do których trzeba będzie skierować odpis orzeczenia o przysposobieniu chłopca (odpis będzie zapewne załącznikiem do pisma), więc przyda się odpowiednia liczba odpisów (prawdopodobnie przynajmniej 5 egzemplarzy). Pan zdecyduje, czy w sądzie (który orzekł o przysposobieniu chłopca) wnioskować o określoną liczbę odpisów orzeczenia, czy też na podstawie jednego odpisu będzie Pan zlecał (zapewne notariuszowi) wykonanie dalszych odpisów – przestrzegam przed „oszczędzaniem” na odpisach i posługiwaniem się kopiami w ważnych okolicznościach. Gdyby się Panu udało uzyskać odpis aktu urodzenia chłopca (a w takim dokumencie powinny być dane ojca adopcyjnego), to również należałoby odpis aktu urodzenia (z danymi ojca adopcyjnego) skierować do określonych instytucji.

Zobacz również: Przysposobienie dziecka przez męża matki

Wyłudzanie alimentów na dziecko przysposobione

Z uwagi na zagrożenie karne, jeden odpis orzeczenia (a może dwa odpisy) należałoby skierować do organów ścigania – nie tylko do policji, ale także do Prokuratury, którą należałoby prosić nie tylko nad policyjnym postępowaniem (w którym Pana przesłuchano), ale także powiadomić o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wyłudzenia (art. 296), ponieważ od paru lat dochodzi do wyłudzania alimentów lub świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (rozliczanego przez „opiekę społeczną).

Z uwagi na rolę „opieki społecznej” w całej sprawie, trzeba do tej instytucji oraz do organu nadrzędnego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) skierować żądanie zaprzestani żądania od Pana zwrotu pieniędzy z tytułu wypłacania świadczeń na Dziecko przez owego mężczyznę adoptowanego oraz zaprzestania wypłacania pieniędzy z uwagi na ustanie Pańskiego obowiązku alimentacyjnego na rzecz chłopca z powodu jego adoptowania. Dochodzi do zachowań przestępczych (bo wyłudzenie to przestępstwo), więc można zakładać, że chłopiec przebywa pod nadzorem mężczyzny i Kobiety, którzy mogą (z uwagi na mające miejsce wyłudzenia) stanowić zagrożenie dla jego wychowania. O takim zagrożeniu należy powiadomić zarówno „opiekę społeczną” (właściwą z uwagi na miejsce zamieszkania chłopca) oraz „sąd opiekuńczy” (jeden z wydziałów sądu rejonowego).

Oczywistością jest niezbędność wytoczenia przez Pana powództwa o uchylenie ciążącego na Panu formalnie obowiązku alimentacyjnego wobec adoptowanego chłopca (który będzie pozwanym). Kluczowym dowodem będzie odpis orzeczenia o przysposobieniu.

Powództwo o ustalenie to kolejne zagadnienie, z którego trzeba będzie skorzystać. Tę konstrukcję prawną przewidziano w art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego, który brzmi „powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny”. Chodzić powinno o ustalenie, że Pan przestał być zobowiązany do alimentacji na rzecz chłopca od czasu przysposobienia go przez owego mężczyznę. Również w takiej sprawie przyda się odpis postanowienia o przysposobieniu.

Być może zdecyduje się Pan na żądanie zwrotu pieniędzy od prawnych rodziców chłopca, jeżeli Pan płacił alimenty na jego rzecz po przysposobieniu go przez owego mężczyznę.

Zobacz również: Jak przysposobić dziecko?

Umorzenie i zawieszenie postępowania egzekucyjnego

Przyda się także zażądanie (np. przez skierowanie wniosku) o umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz o jego zawieszenie (przed umorzeniem) – wniosek tak trzeba będzie skierować do prowadzącego egzekucję Komornika (załącznikiem do wniosku powinien być odpis wyroku o przysposobieniu chłopca); na wszelki wypadek kopię wniosku do komornika przyda się skierować do sądu rejonowego oraz do „opieki społecznej” (placówki, która zajmuje się wypłacaniem pieniędzy z Funduszu Alimentacyjnego).

Proszę pamiętać także o paru innych zagadnieniach.

Proponuję zapoznawać się z aktami postępowań – tak w „opiece społecznej”, jaki w sądzie oraz u komornika – ostatnio wymienionych na podstawie art. 9 Kodeksu postępowania cywilnego, stanowiącego:

„§ 1. Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt. Treść protokołów i pism może być także udostępniana w postaci elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (system teleinformatyczny) albo innego systemu teleinformatycznego służącego udostępnianiu tych protokołów lub pism.

§ 2. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo do otrzymania z akt sprawy zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku, chyba że protokół został sporządzony wyłącznie pisemnie. Przewodniczący wydaje z akt sprawy zapis dźwięku, jeżeli wydaniu zapisu obrazu i dźwięku sprzeciwia się ważny interes publiczny lub prywatny.

§ 3. Jeżeli posiedzenie odbyło się przy drzwiach zamkniętych strony i uczestnicy postępowania mają prawo do otrzymania z akt sprawy jedynie zapisu dźwięku”.

Pisma (zwłaszcza w sprawach cywilnych) należy kierować (wraz z załącznikami) w odpowiedniej liczbie egzemplarzy – by starczyło dla wszystkich stron i uczestników. Parę egzemplarzy (poza egzemplarzem dla sądu) się przyda – np. dla: „opieki społecznej” (którą trzeba wskazywać jako uczestnika postępowania cywilnego), prokuratora (w prokuraturze można wnioskować o przyłączenie się prokuratora do sprawy cywilnej oraz administracyjnej, np. z zakresu świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego), organu Krajowej Administracji Skarbowej (wyłudzanie alimentów może okazać się ważną okolicznością w zakresie obowiązków podatkowych Prawnych Rodziców chłopca), Rzecznik Praw Obywatelskich (jeżeli Pan skutecznie poprosi go o przyłączenie się do sprawy).

Prawdopodobnie oboje prawni rodzice chłopca (jego matka i ojciec adopcyjny) są jego przedstawicielami prawnymi (art. 98 K.r.io. w związku z art. 10 i następnymi K.c.). Trzeba ich wskazywać – szczególnie w sprawach chłopca wprost dotyczących – np. w wytoczonych przeciwko niemu przez Pana powództwach cywilnych (np. w powództwie o zwolnieniu Pana ze spełniania obowiązku alimentacyjnego lub w powództwie o ustalenie).

Skoro chłopiec został przysposobiony, to może być trudne uzyskanie na drodze sądowej kontaktów między nim a Panem (art. 113 i następne K.c.), jednak całkiem wykluczyć tego nie można – poza tym szanse może mieć ustalenie jego kontaktów z braćmi.

Zachęcam Pana nie tylko do opracowania strategii własnego działania, ale także do zapoznania się z przepisami prawnymi. Akty prawne są teraz szeroko dostępne – np. przy pomocy niżej wskazanej sejmowej bazy danych – więc wystarczy jedynie skorzystać z możności, jakie w tym zakresie są. Szczególnej uwadze polecam przepisy o obowiązku alimentacyjnym (od art. 128 do art. 1441 K.r.io.) oraz art. 209 Kodeksu karnego (przestępstwo uchylania się od alimentacji) i art. 286 KK (przestępstwo oszustwa / wyłudzenia). Oczywiście, wolno nie czytać, wolno się nie interesować prawem – jednak prawo i tak obowiązuje (niezależnie od naszego nim zainteresowania), a brak orientacji w prawie może mieć dla Pana negatywne konsekwencje. Panu grozi skazanie i być może osadzenie w zakładzie karnym, więc sytuacja jest bardzo poważna. Proponuję zwracać uwagę na szczegóły – w tym na swój status w związku z policyjnym wezwaniem. Opis sytuacji jest tak ogólnikowy, że nie sposób wywnioskować, czy Pan ma status podejrzanego (co ma miejsce po postawieniu zarzutów).

Potrzebujesz pomocy w napisaniu pozwu o obniżenie kwoty alimentów lub odpowiedzi na pozew o ich podwyższenie? Skorzystaj z pomocy prawnika, opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Janusz Polanowski

O autorze: Janusz Polanowski

Prawnik – absolwent Wydziału Prawa i Administracji UMCS w Lublinie. Łączy zainteresowania naukowe z zagadnieniami praktycznymi, co szczególnie dotyczy prawa Republiki Czeskiej oraz Republiki Słowackiej. Naszym Klientom udziela odpowiedzi na pytania również z zakresu prawa polskiego, w tym cywilnego (głównie rzeczowegospadkowego) oraz rodzinnego. Występował przed różnymi organami władzy publicznej, w tym przed sądami (powszechnymi i administracyjnymi) – zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji. Uczestniczył też w licznych konferencjach naukowych, w tym międzynarodowych, i przebywał za granicą w celach naukowych. Ma doświadczenie w nauczaniu (zwłaszcza prawa) oraz uzyskał uprawnienia pedagogiczne.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

porady prawne eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawozus.pl

Szukamy prawnika »