Małżeństwo z osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną

Czy osoba całkowicie ubezwłasnowolniona może zawrzeć małżeństwo?

Zgodnie z treścią Kodeksu rodzinnego art. 11 osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa.

Od zakazu zawarcia małżeństwa przez osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną nie ma dyspensy, tj. nie wchodzi w grę zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa.

Ubezwłasnowolnienie istniejące w dacie zawarcia małżeństwa podlega uchyleniu przez sąd, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono. Uchylenie może nastąpić także z urzędu (art. 559 § 1 K.p.c.). Oprócz tego sąd może w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe (art. 559 § 2 K.p.c.). W obu tych wypadkach następuje konwalidacja.

Zobacz również: Choroba psychiczna a ubezwłasnowolnienie

Czy osoby całkowicie ubezwłasnowolnione mają zakaz zawierania małżeństwa?

Ubezwłasnowolnienie całkowite wyłącza zawarcie małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi (konkordatowe).

Reasumując – zakaz zawierania małżeństwa dotyczy wyłącznie osób ubezwłasnowolnionych całkowicie. Jednak zdarza się, że fakt ubezwłasnowolnienia nie zostanie wychwycony przez urzędnika na skutek zatajenia informacji dotyczącej istnienia ubezwłasnowolnienia. Wówczas formalnie małżeństwo istnieje, chyba że zostanie unieważnione – mogą o to wnioskować tylko małżonkowie. Jeśli zaś nie będą żądać unieważnienia związku, będzie on trwać.

Może się zdarzyć, że w trakcie istnienia związku dojdzie do uchylenia ubezwłasnowolnienia całkowitego i wówczas nie można już go unieważnić.

Można więc zawrzeć małżeństwo z osobą ubezwłasnowolnią:

1) zatajając informację o ubezwłasnowolnieniu;

2) zawrzeć ślub wyznaniowy – tylko kościelny, bez skutków w sferze prawa cywilnego, spadkowego, czy rodzinnego;

3) można próbować uchylić ubezwłasnowolnienie i dopiero zawrzeć związek małżeński.

Zobacz również: Wniosek do sądu o zgodę na sprzedaż mieszkania osoby ubezwłasnowolnionej

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59