• Zaktualizowano: 2024-04-23 • Autor: Katarzyna Siwiec
Jak pozbyć się komornika, skoro wierzyciel złośliwie nie chce umorzyć egzekucji? Dłużnik spłacił całe zaległe zobowiązanie i obecnie terminowo płaci alimenty, pracuje, nie ma problemów. Czy ma tu zastosowanie powództwo opozycyjne albo depozyt?
Niestety w przypadku egzekucji alimentów – roszczeń powtarzających się – sytuacja jest dość specyficzna, a to z tego względu, że jeśli został złożony wniosek egzekucyjny, a alimenty płacone są na bieżąco i nie ma zaległości, i tak nie umarza się egzekucji, poza przypadkami, o których mowa niżej.
W szczególności można zwrócić się do wierzyciela – niestety to już chyba miało miejsce w niniejszej sprawie – o złożenie wniosku o umorzenie egzekucji, wierzyciel zawsze ma takie prawo na podstawie art. 825 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).
Ale ponieważ powyższe zawiodło, to pozostaje skorzystanie z treści art. 833 K.p.c. wspomnianego w pytaniu.
Zgodnie z obowiązującym od początku roku, znowelizowanym przepisem art. 833 § 2 K.p.c. „dłużnik może żądać umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości, jeżeli uiści wszystkie świadczenia wymagalne i złoży na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę równającą się sumie świadczeń periodycznych za sześć miesięcy, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych; równocześnie wszczyna z urzędu egzekucję”.
Zobacz również: Depozyt sądowy alimenty
Przepis ten zmienił się o tyle, o ile poprzednio stanowił, iż dłużnik może żądać umorzenia egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości, jeżeli uiści wszystkie świadczenia wymagalne i złoży do depozytu sądowego sumę równającą się sumie świadczeń periodycznych za sześć miesięcy, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych; równocześnie wszczyna z urzędu egzekucję.
Zmiany wprowadziła ustawa z 26 września 2014 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw .
Na stronie każdego sądu jest obecnie informacja o zmianie od 1 stycznia rachunków depozytowych.
Jak podkreśla się w nauce prawa, w art. 883 § 2 K.p.c. jest mowa o złożeniu wymaganej kwoty do depozytu sądowego, co przy uwzględnieniu wyłącznie reguł wykładni językowej mogłoby wskazywać, że nie chodzi w tym wypadku o samo jej złożenie na rachunku depozytowym sądu. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt III CZP 153/07, stwierdził jednak, że do złożenia przez dłużnika do depozytu sądowego kwoty określonej w art. 883 § 2 nie jest wymagane zezwolenie sądu przewidziane w art. 6932 § 1. Pojęcie złożenia do depozytu sądowego należy zatem w tym przypadku rozumieć jako wymóg wpłacenia odpowiedniej kwoty na rachunek depozytowy sądu, z równoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy w razie zwłoki w spełnianiu świadczeń wymagalnych.
Proszę jednak pamiętać, że umarzając egzekucję co do świadczeń wymagalnych w przyszłości na podstawie art. 883 § 2, komornik zatrzymuje tytuł wykonawczy w aktach sprawy. Uzyskując informację o tym, że dłużnik popadł w zwłokę z uiszczeniem świadczeń wymagalnych, komornik wszczyna egzekucję z urzędu, dokonując nowego zajęcia wynagrodzenia za pracę.
Muszę jednak wyjaśnić jeszcze jedną kwestię, a mianowicie, że powyższe dotyczy egzekucji z wynagrodzenia za pracę – sądzę jednak, że ten sposób egzekucji jest prowadzony także i w tym przypadku. W literaturze zwrócono bowiem uwagę na użycie w art. 833 K.p.c. zwrotu o umorzeniu egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości, a nie postępowania egzekucyjnego ich dotyczącego. Rodzi to wątpliwość co do przedmiotu postanowienia wydawanego w tym zakresie przez komornika i rzutuje na rozumienie pojęcia wszczęcia egzekucji z urzędu w przypadku popadnięcia dłużnika w zwłokę w uiszczaniu świadczeń w terminie. Przeważa stanowisko, że umorzenie egzekucji w rozumieniu tego przepisu powinno być tożsame z umorzeniem postępowanie egzekucyjnego obejmującego egzekucję z wynagrodzenia za pracę (por. E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne…, 1972, s. 420; G. Julke, w: Egzekucja sądowa w Polsce, red. Z. Szczurek, Sopot 2007).
Zobacz również: Alimenty nie płacone w całości
Komentatorzy podkreślają też, że niefortunna redakcja tego przepisu rodzi poważne problemy interpretacyjne. Przede wszystkim użyto tu określenia „umorzenie egzekucji co do świadczeń wymagalnych w przyszłości”, a nie „umorzenie postępowania egzekucyjnego”. W piśmiennictwie nie ma zgodności co do skutków tej czynności. Według pierwszego stanowiska umorzenie egzekucji oznacza to samo co umorzenie postępowania egzekucyjnego. Umorzenie powoduje uchylenie zajęcia. Jeżeli dłużnik popadnie w zwłokę w spełnianiu świadczeń, które staną się wymagalne, to komornik wszczyna egzekucję z urzędu, co oznacza, że dokonuje nowego zajęcia. Wszczęcie egzekucji nie jest podjęciem jej na nowo, ale czynności są dokonywane tak, jakby zgłoszono nowy wniosek (E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne…, t. 2, s. 90–91). Według drugiego poglądu umorzenie egzekucji dotyczy tylko świadczeń, które staną się wymagalne w przyszłości. Umorzenie to jest równoznaczne z umorzeniem postępowania, ale tylko w powyższym zakresie, co oznacza, że nie dochodzi do uchylenia zajęcia. Jeżeli dłużnik popadnie w zwłokę w spełnianiu świadczeń, które staną się wymagalne, to komornik nie dokonuje nowego zajęcia, ale w ramach tego samego postępowania podejmuje czynności mające na celu zaspokojenie roszczeń wierzyciela (H. Pietrzkowski, w: Kodeks…, red. T. Ereciński, 2007, s. 271–272). Trzeci pogląd zakłada, że komornik umarza postępowanie egzekucyjne, co skutkuje uchyleniem zajęcia, ale wszczęcie egzekucji nie jest dokonywane z urzędu, lecz na podstawie pierwotnego wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji. Instytucja unormowana w komentowanym przepisie przypomina, przewidziane w art. 817 K.p.c., podjęcie ukończonej egzekucji prowadzonej na podstawie orzeczenia przywracającego naruszone posiadania (J. Jankowski, Komentarz…, s. 895). Wydaje się, że to ostatnie stanowisko najściślej odpowiada treści art. 883 § 2 K.p.c. oraz potrzebom wierzyciela.
Tym niemniej skorzystanie z tej instytucji wydaje się to jedynym rozwiązaniem.
Przykład Pani Anny
Pani Anna przez kilka lat miała zaległości alimentacyjne. Po zmianie pracy i poprawie swojej sytuacji finansowej, zdecydowała się uregulować całość zaległości oraz zacząć terminowo opłacać bieżące alimenty. Niestety, wierzyciel nie zgodził się na umorzenie egzekucji. Pani Anna postanowiła wówczas złożyć na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę równającą się sześciomiesięcznym świadczeniom alimentacyjnym, co umożliwiło jej formalne żądanie umorzenia przyszłych egzekucji, zgodnie z art. 833 § 2 K.p.c. Komornik, po potwierdzeniu braku zaległości, zdecydował się na umorzenie egzekucji.
Przykład Pana Michała
Pan Michał regularnie płacił alimenty na rzecz swoich dzieci, jednak jego była żona złożyła wniosek o egzekucję z powodu jednorazowego opóźnienia w płatnościach. Dzięki regularnym wpłatom i braku nowych zaległości, Pan Michał skorzystał z możliwości złożenia depozytu na rachunek Ministra Finansów i wystąpił o umorzenie egzekucji w przyszłości. Komornik, sprawdzając regularność płatności i brak nowych zaległości, zgodził się na umorzenie egzekucji na podstawie nowo złożonego depozytu.
Przykład Pana Krzysztofa
Pan Krzysztof po rozwodzie miał trudności finansowe, które doprowadziły do zaległości alimentacyjnych. Po uzyskaniu lepszej pracy, zdołał spłacić wszystkie zaległe alimenty i zaczął płacić na bieżąco. Mimo to, był narażony na ciągłą egzekucję komorniczą, co negatywnie wpływało na jego sytuację życiową. Zdecydował się więc na złożenie kwoty odpowiadającej sześciomiesięcznym alimentom na depozyt sądowy, co pozwoliło mu zainicjować proces umorzenia egzekucji. W efekcie, dzięki braku nowych zaległości i regularnym płatnościom, komornik umorzył egzekucję, co pozwoliło Panu Krzysztofowi na stabilizację sytuacji finansowej bez ciągłego obciążenia komorniczego.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt III CZP 153/07
Spóźniłeś się kilka dni z wpłatą alimentów a była żona już złożyła wniosek do komornika? Czy będziesz obciążony kosztami egzekucji komorniczej i czy po uregulowaniu długu komornik zakończy egzekucję? Opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika
