Zapis w akcie notarialnym o majątku osobistym

Czy mieszkanie zakupione w czasie trwania małżeństwa za pieniądze należące do majątku osobistego jednego z małżonków wchodzi w skład majątku wspólnego?

Z treści Pani pytania wynika, że w tym roku sprzedała Pani mieszkanie, które zakupiła jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Ze środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania chce Pani wraz z mężem kupić nowe, większe mieszkanie. Zastanawia się Pani, czy w przypadku rozwodu, środki te będą do odzyskania.

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;

4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Jak zabezpieczyć pieniądze należące do majątku osobistego zainwestowane w zakup wspólnego mieszkania na wypadek rozwodu?

W mojej ocenie, mając na uwadze pkt 10, zasadnym jest udanie się do notariusza, który będzie sporządzał akt notarialny, celem przedyskutowania, czy w akcie notarialnym nie wskazać, że część środków i tu należałoby wymienić kwotę, pochodzi ze sprzedaży Pani mieszkania i stanowi Pani majątek osobisty. Tego rodzaju zapisy bardzo często pojawiają się w aktach notarialnych zakupu nieruchomości, zwłaszcza w przypadku osób starszych, które mając dzieci, będąc wdowcami lub rozwodnikami po raz kolejny zawierają związek małżeński. Zapis taki nie tylko chroni takie osoby jak Pani, ale także Pani dzieci (o ile takowe są).

Powyższe będzie miało bowiem istotne znaczenie, z uwagi na treść art. 45 K.r.o., zgodnie z którym każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

Reasumując, ma Pani realne możliwości odzyskania wydatkowych na zakup nowego mieszkania środków, ale już teraz, niejako z daleko posuniętej ostrożności zasadnym jest podjęcie działań, które w przyszłości zmierzać będą do ochrony Pani lub Pani spadkobierców.

Zobacz również: Pieniądze ze sprzedaży majątku osobistego

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887