Jak uzyskać rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa?

Wystąpienie do sądu o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej

Z treści Pani pytania wynika, że od ponad 40 lat pozostaje Pani w związku małżeńskim. Od kilku lat występuje pomiędzy Państwem nieformalna separacja, która przejawia się tym, że śpicie w osobnych pomieszczeniach, każde z Państwa ma osobny rachunek bankowy i osobno gospodaruje swoimi środkami. Mąż ma także problemy z alkoholem. Wolą Pani jest uzyskanie rozdzielności majątkowej.

W pierwszej kolejności zasadnym jest wskazanie, iż winna Pani wystąpić do sądu o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Zgodnie z art. 52 § 1 K.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Zobacz też: Jak znieść rozdzielność majątkową?

Ważne powody ustanowienia rozdzielności majątkowej

Ustawa nie definiuje pojęcia „ważne powody”. „Przez ważne powody, dające podstawę do ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, zwykło się rozumieć – ogólnie mówiąc – wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny” (J. St. Piątowski: Stosunki majątkowe…, s. 140; J. Winiarz: Małżeńskie stosunki majątkowe, s. 84; L. Stecki: Ustanie ustawowej wspólności…, s. 12; J. Ignatowicz: Prawo rodzinne, s. 115).

W mojej ocenie utrzymywanie w chwili obecnej sztucznego stanu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Dalsze bowiem trwanie w ustawowej wspólności majątkowej może w konsekwencji doprowadzić do naruszenia Pani interesów majątkowych. Nie ma Pani bowiem pewności, czy mąż nie zaczyna zaciągać zobowiązań u osób lub podmiotów, których Pani nie zna.

Zobacz również: Rozdzielność majątkowa bez obecności męża

Zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków jako główny powód rozdzielności majątkowej

Pozwolę sobie przytoczyć pogląd wyrażony przez komentatorów, którzy wskazują, iż „w judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywanie zarządu majątkiem wspólnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00, LexPolonica nr 377918 oraz wyrok SN z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 401/00, LexPolonica nr 2440302). Tymi ważnymi powodami mogą być także w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny”.

Alkoholizm męża, o ile uda się go Pani udowodnić przed sądem stanowi podstawę do ustanowienia przymusowej rozdzielności majątkowej. Pani jako powódka będzie bowiem zobowiązana do wykazania owej ważnej przyczyny, tj. alkoholizmu męża.

Sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej podlegają rozpoznaniu przez sądy rejonowe (art. 17 pkt 4 K.p.c.). Wyłączną właściwość miejscową sądu ustala się na podstawie art. 41 § 1 K.p.c. Przede wszystkim jest nim sąd ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków w Polsce. Zgodnie z art. 27 pkt 6 u.k.s.c. od pozwu w sprawie o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej pobierana jest opłata stała w kwocie 200 zł.

Zobacz również: Czy żona może sprawdzić konto męża?