Spadek w trakcie małżeństwa a wspólnota majątkowa
• Opublikowano: 2023-10-19 • Autor: Adam Nowak
Rozważając kwestię otrzymania spadku w trakcie małżeństwa, wiele osób zastanawia się, czy spadek po rodzicach wchodzi do wspólnoty majątkowej. Czy spadek otrzymany przez jednego z małżonków w trakcie trwania małżeństwa stanowi część majątku wspólnego, czy też pozostaje wyłączną własnością odbiorcy? Niniejsze opracowanie ma na celu odpowiedź na te pytania, bazując na aktualnych przepisach prawa. Warto wiedzieć, jak otrzymanie spadku po rodzicach ma się do wspólnoty majątkowej małżonków.
Majątek wspólny w małżeństwie – podstawa prawna
W polskim systemie prawnym małżonkowie, którzy nie zawarli innej umowy małżeńskiej, znajdują się w tzw. wspólnocie majątkowej. W praktyce oznacza to, że wszelki majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa jest wspólną własnością obu małżonków.
Mówi o tym Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W jego art. 31 § 1 możemy wyczytać, że „z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków”.
Kolejny paragraf wskazuje natomiast, jakie elementy należą do majątku wspólnego. Zaliczamy do nich przede wszystkim wynagrodzenia za pracę oraz dochody z majątku wspólnego. Nie wlicza się do tego majątku spadków ani darowizn dla męża lub żony. Jak zatem wyjaśnić dziedziczenie w kontekście majątku wspólnego? Czy spadek wchodzi do majątku wspólnego?
Dziedziczenie a majątek wspólny
Dziedziczenie to proces, w którym osoba (spadkobierca) nabywa prawa i obowiązki osoby zmarłej (spadkodawcy). W przypadku dziedziczenia majątku przez jednego z małżonków podczas trwania małżeństwa kluczowym zagadnieniem jest określenie, czy ten majątek staje się częścią majątku wspólnego, czy też pozostaje własnością indywidualną dziedziczącego małżonka.
Zgodnie z polskim prawem spadek otrzymany przez jednego z małżonków w trakcie małżeństwa jest traktowany jako majątek osobisty i nie wchodzi w skład majątku wspólnego. To samo dotyczy darowizn. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z rodziców i otrzymania spadku przez jednego z małżonków, drugi małżonek nie ma prawa do tego spadku. Stanowi o tym art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczący składników majątku osobistego małżonków. Jak widać, spadek w trakcie małżeństwa nie wzbogaca męża i żony, tylko osobę, która dziedziczy.
Jest jednak pewien wyjątek od tej zasady. Jeżeli spadkodawca wprost wskazał w testamencie, że spadek ma być własnością obu małżonków, wtedy spadek wchodzi w skład majątku wspólnego. Musi to być jednak wyraźnie określone – wówczas spadek wyjątkowo wchodzi do majątku wspólnego.
Przykłady dziedziczenia w małżeństwie
W zależności od danej sytuacji małżonkowie mogą dziedziczyć składniki spadku do majątku osobistego (tak jest zwykle), a gdy spadkobierca wyraźnie określił inny sposób – do majątku wspólnego.
Poniższe przykłady ilustrują te zależności:
- Anna i Marek są małżeństwem. Gdy zmarł ojciec Anny, zostawił jej spadek w postaci domu. Mimo że Anna i Marek są w trakcie małżeństwa, dom stanowi wyłączną własność Anny, jako że spadek jest wyjątkiem od wspólnoty majątkowej.
- Beata i Krzysztof są małżeństwem. Gdy zmarła babcia Beaty, zostawiła jej spadek w postaci znacznej sumy pieniędzy. Jednak w testamencie wskazała, że pieniądze te mają być wspólną własnością Beaty i Krzysztofa. W tej sytuacji sumę tę należy traktować jako majątek wspólny małżonków.
- Kasia i Piotr są małżeństwem. Kasia otrzymała spadek po swojej ciotce w postaci biżuterii. Biżuteria ta jest wyłączną własnością Kasi, niezależnie od wartości, jaką reprezentuje, i Piotr nie ma do niej praw.
Podsumowanie
Spadek w trakcie małżeństwa jest tematem, który budzi wiele wątpliwości. Kluczową kwestią jest zrozumienie, że zgodnie z polskim prawem spadek otrzymany przez jednego z małżonków w trakcie małżeństwa jest traktowany jako majątek osobisty i nie wchodzi w skład majątku wspólnego, chyba że spadkodawca wprost postanowił inaczej w testamencie. Dlatego, nawet jeśli jeden z małżonków otrzyma znaczący spadek, drugi małżonek nie ma do niego automatycznych praw w ramach wspólnoty majątkowej.
Ważne jest jednak zawsze kierowanie się dokładnymi przepisami prawnymi oraz ewentualna konsultacja z prawnikiem w indywidualnych sytuacjach, aby mieć pewność co do praw i obowiązków wynikających z dziedziczenia w kontekście małżeństwa. Spadek w trakcie małżeństwa to bowiem zagadnienie nie tak bardzo skomplikowane, ale zależne zawsze od sytuacji.
Zobacz również: Darowizna w trakcie małżeństwa
Potrzebujesz informacji lub porady na temat otrzymanego spadku w małżeństwie i czy wchodzi on do majątku wspólnego, opisz nam swój problem wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
