Czy mogę odebrać żonie dziecko?

Wyjazd matki z dziećmi do innego miasta bez wskazania ojcu nowego miejsca zamieszkania dzieci

Policja nie będzie chciała się mieszać w taką sprawę. Co innego gdyby miał Pan ustalony kontakt na dany dzień, a matka nie chciała wydać dziecka albo ona miała ograniczone prawa, a zabrała dziecko. Wówczas policja by interweniowała. Albo gdyby matka je porwała – musiałby Pan zawiadomić organy ścigania, że matka porwała dziecko. Obawiam się jednak, że z takiego zawiadomienia nie wyjdzie nic dobrego. Szczególnie dla dziecka.

Najlepiej byłoby, aby złożył Pan w sądzie rodzinnym odpowiedni wniosek, np. w zakresie ustalenia miejsca zamieszkania dziecka – nie zgadzał się Pan na jego zmianę, a jeśli nie ma Pan ograniczonych praw rodzicielskich ani nie jest ich pozbawiony – takie coś wymaga zgody rodziców – obojga.

Z treści art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej K.r.o.) wynika jednoznacznie, że ustawodawca przyznał rodzicom posiadającym władzę rodzicielską prawo i obowiązek samodzielnego jej wykonywania. Uprawnienie to nie obejmuje możliwości samodzielnego podejmowania decyzji w istotnych sprawach dziecka. W sprawach tych rodzice powinni przede wszystkim wypracować porozumienie.

Art. 95 K.r.o. obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska powinna być przez rodziców wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Rodzice przed powzięcie decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Poprzez dobro dziecka należy rozumieć zapewnienie dziecku wszystkich tych wartości, które są konieczne do jego prawidłowego rozwoju fizycznego i duchowego, normalnych warunków do prawidłowego rozwoju.

Określenie przez sąd opiekuńczy sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dziećmi

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem.

Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 1 K.r.o.).

Skierowanie rodziców na terapie rodzinną 

Natomiast, jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Sąd opiekuńczy może w szczególności zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej lub kierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń. Może również poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego (art. 109 K.r.o.).

Prawo rodziców do utrzymywania kontaktów z dziećmi

W zakresie kontaktów podstawę merytoryczną do orzekania stanowią obecnie art. 113-113⁶ K.r.o.

Artykuł 113 § 1 K.r.o. stanowi, iż niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się z nim, utrzymywania korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli dziecko przebywa stałe u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy (art. 113¹ § 1 K.r.o.).

Zgodnie z art. 113⁵ K.r.o. sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów rodzica z dzieckiem, jeśli wymaga tego dobro dziecka.

To będzie najlepsze wyjście. Sądem właściwym będzie sąd rejonowy. Rozstrzygnie on o wszelkich kwestiach związanych z kontaktami z dzieckiem, a także miejscem jego zamieszkania.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59