• Zaktualizowano: 2024-04-17 • Autor: Eliza Rumowska
Od 10 lat jestem ojczymem trójki dzieci. Chciałbym przysposobić pasierbicę. Jestem mężem ich matki od lat dziewięciu. Ojciec biologiczny nie łoży na dzieci i od siedmiu lat nie ma z nim żadnego kontaktu. Od pięciu lat jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Czy po przysposobieniu będzie mógł kontaktować się z dziećmi?
Sąd opiekuńczy, rozstrzygając jakiekolwiek sprawy z zakresu dotyczącego małoletniego dziecka, w tym także kontaktu, ma jeden zasadniczy ustawowy priorytet – dobro dziecka.
Generalnie ustawodawca, tworząc unormowania w zakresie prawa do kontaktów, także kierował się tą regułą, uznając, że kontakty dziecka z rodzicami (także biologicznymi po adopcji), jak i innymi krewnymi, służą jego dobru i powinny być z reguły utrzymywane. To w ramach sytuacji unormowanych i wyjątkowych sąd może je ograniczać lub wykluczać (zabraniać).
Regulacje z Kodeksu opiekuńczego i rodzinnego (K.r.o.) wyglądają następująco w zakresie kontaktów z dzieckiem:
„Oddział 3. Kontakty z dzieckiem
„Art. 113. [Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów]
§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.
§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.”
„Art. 1131. [Ustalenie sposobu utrzymywania kontaktów z dzieckiem]
§ 1. Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.
§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli dziecko nie przebywa u żadnego z rodziców, a pieczę nad nim sprawuje opiekun lub gdy zostało umieszczone w pieczy zastępczej.”
Art. 1132. [Ograniczenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem]
§ 1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zakazać spotykania się z dzieckiem;
2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
3) zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
4) ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
5) zakazać porozumiewania się na odległość.”
„Art. 1133. [Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem]
Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania.”
Art. 1134. [Zobowiązanie rodziców do określonego postępowania]
Sąd opiekuńczy, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń.”
„Art. 1135. [Zmiana rozstrzygnięcia o kontaktach z dzieckiem]
Sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.”
Art. 1136. [Odpowiednie stosowanie do innych sprawujących pieczę nad dzieckiem]
Przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.”
Zobacz również: Przysposobienie dziecka a kontakty z biologicznym ojcem
Dlatego musi Pan mieć na uwadze, że wprawdzie w następstwie adopcji z Pana strony wobec dzieci władza rodzicielska rodziców biologicznych ustanie. Utrata władzy rodzicielskiej przez nich ma charakter ostateczny i nie zostaje ona przywrócona wobec adoptowanych dzieci nawet po Pana śmierci. Wraz z wygaśnięciem władzy rodzicielskiej – wygasają wszystkie wiążące się z nią uprawnienia rodziców biologicznych wobec dzieci. Niestety – jedyny wyjątek stanowi prawo do kontaktów z dziećmi – prawo to jest niezależne od władzy rodzicielskiej, zatem nawet po wygaśnięciu władzy rodzicielskiej mają oni prawo domagać się osobistej styczności z dziećmi. To prawo także przysługuje każdemu z dzieci wobec nich. W takiej sytuacji warto pamiętać, że przesłanką pozbawienia rodziców biologicznych prawa styczności z dziećmi może być jedynie poważne zagrożenie lub naruszenie (jak na wstępie nadmieniłam) dobra dziecka.
Zobacz również: Przysposobienie dziecka żony ile trwa
Przypadek Julii
Julia, dziesięcioletnia dziewczynka, została przysposobiona przez ojczyma, pana Krzysztofa, dwa lata temu. Jej biologiczny ojciec, chociaż pozbawiony praw rodzicielskich, starał się o ponowne nawiązanie kontaktu. Sąd, uwzględniając stabilne warunki, które zapewnił jej ojczym i brak wcześniejszego zaangażowania biologicznego ojca, zdecydował, że kontakty będą ograniczone do listów i sporadycznych spotkań w obecności kuratora, aby chronić dobro Julii.
Przypadek Marka
Marek, ośmioletni chłopiec, został przysposobiony przez ojczyma, pana Tomasza, rok temu. Biologiczny ojciec Marka utracił prawa rodzicielskie z powodu zaniedbań i braku zainteresowania synem. W przypadku Marka sąd nie przyznał biologicznemu ojcu prawa do kontaktów, uznając, że jego obecność w życiu dziecka może nie służyć jego emocjonalnemu i psychologicznemu rozwojowi.
Przypadek Ani
Ania, która skończyła siedem lat, mieszka z matką i ojczymem, panem Jarkiem, który ją przysposobił. Biologiczny ojciec Ani, choć nie jest pozbawiony praw rodzicielskich, od lat nie interesuje się nią. Sąd, rozważając wniosek o kontakty, postanowił nałożyć warunki na rzadkie wizyty, które odbywają się w neutralnym miejscu, takim jak centrum terapeutyczne, aby monitorować interakcje i zapewnić bezpieczeństwo emocjonalne Ani.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Potrzebujesz pomocy w napisaniu pozwu o uregulowanie kontaktów ojca z dzieckiem? Kiedy można pozbawić ojca praw rodzicielskich? Opisz nam swój problem i zadaj pytania prawnikowi wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, obecnie udziela porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.
Zapytaj prawnika
