Szukamy prawnika. Oferta dla radców prawnych i adwokatów

Czy wnuki zapłacą za pobyt babci w DPS?

• Zaktualizowano: 2024-04-12 • Autor: Katarzyna Bereda

W poradzie poruszamy problem płacenia wnuków za pobyt w DPS dziadków.

 

Babcia ma dwóch synów oraz córkę, a także 10 wnucząt. Jakiś czas temu została umieszczona w DPS i mój ojciec, czyli jeden z jej synów, został zwolniony z opłaty za DPS, a ja, jako kolejny po tacie, otrzymałem wezwanie do gminy na wywiad. Nie rozumiem, dlaczego jestem wzywany przed drugim synem i córką babci. Nie mam zamiaru płacić, choć jestem w dobrej sytuacji materialnej – zarabiam ok. 10 tys. zł, obecnie mieszkam sam w wynajętym mieszkaniu, płacę alimenty na dziecko. Jakiś czas temu rozstałem się z jego matką, z którą żyłem w konkubinacie. Nie chcę płacić z wielu powodów. Kiedy miałem problemy finansowe, rodzina się ode mnie odwróciła, ojciec wymeldował z domu, babcia nie utrzymywała ze mną kontaktów. Jako jedyny wnuk nic od niej nie otrzymywałem. Pamiętam, jak pochowała moje zdjęcia, nie była też zainteresowana kontaktem z moim dzieckiem. Dlatego nie zamierzam płacić za pobyt babci w DPS, więc proszę mi podpowiedzieć, na co się powołać. Czy na to, że płacę alimenty? Czy że mnie tata wymeldował, a babcia nie utrzymywała ze mną kontaktów?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Czy wnuki zapłacą za pobyt babci w DPS?

Obowiązek wnoszenia opłaty za pobyt członka rodziny w DPS

W pierwszej kolejności omówię regulacje prawne, które obowiązują w przedstawionej kwestii. Otóż zakres opłat wnoszonych za pobyt w DPS reguluje art. 61 ustawy o pomocy społecznej: „1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: 1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, 2) małżonek, zstępni przed wstępnymi, 3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność”.

Jak rozumiem, Pańska babcia nie ponosi pełnej odpłatności za pobyt w DPS – zapewne jej świadczenie (emerytura, renta, oszczędności) nie jest wystarczające, dlatego organ w tym zakresie poszukuje wypełnienia odpłatności wśród rodziny – a więc u małżonka, jeżeli żyje, oraz zstępnych, a więc dzieci, a następnie wnuków.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kryterium dochodowe dla członka rodziny osoby przebywającej w DPS

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej krewny obowiązany jest jedynie do ponoszenia opłaty za dom pomocy społecznej, jeżeli osiąga odpowiednio wysoki dochód. Kwota ta została ustalona w odwołaniu do kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i wynosi 300% owego kryterium. Pański dochód jest wysoki i zapewne organ na tej podstawie skierował swoje roszczenie od razu do Pana.

Co ważne dla Pana, oprócz kryterium dochodowego ustawa przewiduje możliwość zwolnienia danej osoby z opłaty nawet po przekroczeniu owego limitu kwotowego, jeżeli istnieją ku temu uzasadnione podstawy. Zatem jeżeli wnuk, który ma zostać zobowiązany do pokrywania pozostałej odpłatności, a nie jest w stanie, może skorzystać z poniższej instytucji.

Zwolnienie z opłaty członka rodziny osoby przebywającej w DPS

Osoby wnoszące opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty, w szczególności jeżeli:

  1. wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
  2. występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
  3. małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
  4. osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.

Idąc dalej, zgodnie z art. 66 ustawy o pomocy społecznej: „Rada gminy może określić, w drodze uchwały, dla osób, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2a, korzystniejsze warunki ustalania opłat za pobyt w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym, częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat, zwrotu należności za okres nieobecności osoby w domu.

Zwolnienie z ponoszenia opłat ma charakter fakultatywny, a w przypadku braku uzasadnionego powodu do zwolnienia gminie przysługuje roszczenie zwrotne. Istnieją jednak dwie okoliczności, na skutek których można uchylić się od wnoszenia takiej opłaty. Jak wynika z prezentowanego wyżej wyliczenia, z uwagi na zawarty w nim zwrot „w szczególności” – jest to katalog otwarty, dlatego można powoływać się także na inne okoliczności.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Kryteria brane pod uwagę przy zwolnieniu z opłaty na DPS

Zatem we wniosku do gminy proszę uwzględnić niniejszy przepis, gdyż on daje uprawnienie do zwolnienie Pana z ponoszenia opłat. Potwierdza do wyrok NSA z dnia 23.10.2018 r.: Użyty w art. 64 ustawy o pomocy społecznej zwrot „w szczególności” oznacza, że określona w tym przepisie lista przesłanek uzasadniających zwolnienie z ponoszenia ustalonej opłaty jest listą przykładową. W związku z tym również inne usprawiedliwione okoliczności mogą spowodować uwzględnienie wniosku o zwolnienie od obowiązku ponoszenia opłaty. Zgodnie z opinią doktryny w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności związanych z sytuacją osoby zobowiązanej do ponoszenia opłaty, przykładowo wymienionych w komentowanym przepisie, organ dokonuje ich oceny, mając na względzie interes społeczny i interes strony, zgodnie z wymaganiami art. 7 K.p.a. Decyzja o zwolnieniu od opłat ma bowiem charakter uznaniowy.

Organ nie jest zatem ustawowo zobowiązany do przyznania zwolnienia, co jednak nie oznacza dowolności w posługiwaniu się kryteriami decydującymi o rozstrzyganiu danej kategorii spraw. Zwolnienie nie powinno jednak nastąpić, jeżeli pomimo zaistnienia wskazanych w komentowanym przepisie okoliczności dana osoba jest w stanie płacić za pobyt osoby bliskiej w placówce społecznej. Niezasadne zwolnienie jest sprzeczne z zasadą pomocniczości określoną w art. 3 ustawy o pomocy społecznej, przerzuca bowiem na gminę i obywateli koszty utrzymania osób, które są samowystarczalne pod względem finansowym lub mogą być utrzymywane przez swoich bliskich. Zatem w przypadku niemożności pokrycia reszty kosztów przez rodzinę opłaty ponosi gmina. Można jednak ubiegać się o zwolnienie z części, a nawet z całości takich opłat, wnosząc odpowiedni wniosek – dlatego proponuję taką możliwość Panu. Oprócz powyższej możliwości zwolnienia i wskazania, iż posiada Pan na utrzymaniu małoletnie dziecko i np. partnerkę, jest to Pana jedyne źródło dochodu, powinien Pan wskazać, iż przed Panem w kolejności znajdują się jeszcze dzieci babci, które również posiadają dobrą sytuację finansową – najlepiej wyłożyć ich kandydaturę na tacy – wskazując, gdzie pracują, ile zarabiają, jakie mają nieruchomości, ruchomości itp. Zasadą jest bowiem, iż DPS poszukuje w równej mierze odpłatności u wszystkich członków rodziny. Jeżeli któryś z nich będzie w stanie pokryć całość, to roszczenie zostaje spełnione. Może dojść także do proporcjonalnego obciążenia rodziny – wszystko zależy od stanu danej sprawy. Jeżeli ma Pan wiedzę, iż pozostali wnukowie mają lepszą sytuację majątkową, powinien to Pan wskazać.

Zobacz również: Jak nie płacić za dom pomocy społecznej?

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Wykazanie majątku babci i możliwości finansowych pozostałych członków rodziny

Jeżeli babcia posiada na własność nieruchomość – dom lub mieszkanie, to gmina również może zaspokoić się z jej nieruchomości. Babcia powinna w takim przypadku przenieść na gminę własność nieruchomość w zamian za możliwość bezpłatnego zamieszkiwania w DPS. Proszę również wskazać na taką możliwość.

Podsumowując: w Pańskiej sytuacji w pierwszej kolejności proszę wskazać na innych obowiązanych członków rodziny, a także złożyć wniosek o całkowite lub częściowe zwolnienie z opłat, powołując się na powyższe przepisy.

Przykłady

Niechciana obciążenie finansowe

Ania, jako wnuczka, otrzymała zawiadomienie o konieczności płacenia za pobyt swojej babci w DPS. Pracuje ona na pół etatu i studiuje, zarabiając minimalną krajową. Babcia, która ma emeryturę poniżej minimum socjalnego, nie miała oszczędności. Ania, mimo dobrych relacji z babcią, czuje się niesprawiedliwie traktowana, ponieważ ma brata, który zarabia znacznie więcej, jednak nie został poproszony o wsparcie finansowe.

 

Rodzinne niesnaski a opłaty

Tomek, również wnuk, dowiedział się, że będzie musiał płacić za pobyt swojego dziadka w DPS. Tomek nigdy nie miał bliskich stosunków ze swoim dziadkiem, który faworyzował innych wnuków. Ponadto, gdy jego rodzina przeżywała trudności finansowe, dziadek nigdy nie zaoferował pomocy. Tomek czuje się sfrustrowany tym, że teraz oczekuje się od niego wsparcia finansowego w sytuacji, gdy ma własne problemy ekonomiczne i rodzinną sytuację do zarządzania.

 

Nagłe zmiany i niespodziewane obciążenia

Ewa, wnuczka i jednocześnie matka samotnie wychowująca dwójkę dzieci, została nagle poinformowana o konieczności płacenia za pobyt jej babci w DPS. Ewa jest już finansowo obciążona kosztami utrzymania własnej rodziny i edukacji dzieci. Jej babcia, z którą nie miała szczególnie bliskich stosunków, posiadała dom, który mógłby być zabezpieczeniem opłat, ale nikt z rodziny nie rozważał tej możliwości wcześniej.

Podsumowanie

 

Artykuł porusza złożoną kwestię finansowego obciążenia wnuków kosztami pobytu ich dziadków w Domach Pomocy Społecznej (DPS). Omawia przepisy prawa dotyczące odpłatności, wskazuje możliwości zwolnienia z tych opłat oraz podkreśla emocjonalne i finansowe dylematy, z którymi mogą się zmierzyć wnuki. W kontekście różnorodnych sytuacji rodzinnych i ekonomicznych, kwestia ta budzi wiele kontrowersji i wymaga indywidualnego podejścia do każdego przypadku.

Oferta porad prawnych

 

Potrzebujesz porady prawnej lub pomocy w przygotowaniu pism związanych z opłatami za pobyt w DPS? Skorzystaj z naszej oferty konsultacji online z doświadczonymi prawnikami, którzy pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168
2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593

Zastanawiasz się jak nie płacić za pobyt rodzica lub dziadka w domu pomocy społecznej, opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

porady prawne eporady24.pl

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawozus.pl

Szukamy prawnika »