Budowa domu przed ślubem - zabezpieczenie majątku w przypadku rozwodu

Sprawa pana Krzysztofa dotyczy jego syna, który bierze ślub. Aktualnie syn pana Krzysztofa buduje dom – inwestuje wszystkie pieniądze. Budowa jest obecnie na etapie stanu surowego zamkniętego ze zrobioną elektryką i tynkami. Syn pana Krzysztofa nie zakończył jeszcze wszystkich robót potrzebnych do odbioru domu. Działka została przepisana u notariusza w zeszłym roku na obu synów. W związku z tym pan Krzysztof zadał nam kilka pytań: „W jaki sposób syn może zabezpieczyć się przed ewentualnym rozwodem, tak aby wszystkie rzeczy, w które inwestował przed ślubem, nie podlegały ewentualnemu podziałowi majątku? Dodam, że nie wchodzi w grę żadna intercyza przedślubna. Czy dla sądu wystarczającym dowodem byłyby wpisy w dzienniku budowy? A może należałoby wykonać wycenę przez rzeczoznawcę przed ślubem? A może istnieje jeszcze jakaś inna możliwość?”.

Czy przedmioty nabyte przed ślubem wchodzą w skład wspólności majątkowej?

Działka została przepisana na przyszłego małżonka – będę nazywać go narzeczonym − przed ślubem. Stanowi więc jego majątek odrębny. Odrębny od majątku narzeczonej. I sam ślub tego nie zmieni. To samo dotyczy nakładów poniesionych na budowę przed zawarciem związku małżeńskiego. To jest majątek odrębny narzeczonego. I w żadnym wypadku nie będzie podlegał podziałowi między małżonkami.

Tak reguluje to Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

„Art. 31. § 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków”.

Z dniem zawarcia związku małżeńskiego powstanie między młodymi wspólność ustawowa. Przedmioty nabyte przed powstaniem tej wspólności – a więc przed ślubem – stanowią majątek odrębny tego małżonka, który to zakupił, czy poniósł nakłady – np. na budowę.

Zobacz również: Zakup działki przed ślubem

Skutki rozszerzenia wspólności ustawowej o majątek osobisty jednego z małżonków

Istotne jest, aby narzeczony nigdy nie rozszerzył wspólności ustawowej o ten składnik majątku, czyli w jakikolwiek sposób nie dopisał swojej „drugiej połówki – żony” do tej własności – czy to umową o rozszerzeniu wspólności, czy darowizną.

Jeśli tego nie zrobi, obecnej narzeczonej po ślubie będzie przysługiwać prawo rozliczenia nakładów poczynionych w trakcie trwania małżeństwa, jeśli zostaną poczynione z majątku wspólnego – przy czym pan Krzysztof powinien pamiętać, że zarobki narzeczonego po ślubie stają się majątkiem wspólnym. Inaczej niż umową – intercyzą – nie da się tego wyłączyć. Chyba że narzeczony posiadać będzie jeszcze oszczędności sprzed zawarcia związku lub darowizny od rodziny – wówczas to nadal będzie jego majątek odrębny. Jeśli dokończy budowę domu bez ślubu z tych środków, to nie ma szans, aby narzeczona – żona w przyszłości − w razie rozwodu mogła żądać jakichkolwiek roszczeń z tytułu nieruchomości.

Ważne także, aby miał dowody np. na stan konta, oszczędności w dniu zawarcia związku małżeńskiego. Aby wykazać, iż z oszczędności dokończył inwestycję (np. ten dom wybudowany przed ślubem). 

Każda złotówka zarobiona, odłożona w trakcie trwania małżeństwa stanowi majątek wspólny.

Zobacz również: Budowanie domu dla dzieci

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59