• Zaktualizowano: 2024-12-27 • Autor: Katarzyna Bereda
Moja córka jest 2 lata po rozwodzie, który nastąpił z orzeczeniem jej winy. Małżeństwo miało rozdzielczość majątkową. Podczas trwania związku zięć kupił dom, a córka zainwestowała w jego wyposażenie kwotę ok. 80 tys. zł (meble kuchenne, sprzęty kuchenne, lodówka telewizor i inne). Niestety, córka ma faktury tylko na część tej kwoty, ponieważ firma wykonująca meble przestała istnieć po śmierci jej właściciela. Jednak są świadkowie, którzy wiedzą o wkładzie córki w wyposażanie domu. Zięć po rozwodzie oddał córce tylko część jej rzeczy osobistych i dwojga ich dzieci, zatrzymał jej biżuterie i inne wartościowe przedmioty Wymienił zamki w drzwiach. Córka wychowuje ich dzieci i otrzymuje od ich ojca alimenty. Czy jest szansa na odzyskanie kwoty, którą włożyła w dom byłego męża? Jakie ma szanse na wygranie tej sprawy w sądzie? Do tej pory nie upominała się o zwrot, domyślam się, że były mąż dobrowolnie nic jej nie odda.
Jeżeli Pańska córka dokonała nakładów zwiększających wartość nieruchomości, która jest majątkiem osobistym byłego męża, jak najbardziej przysługuje jej roszczenie o zwrot poniesionych nakładów. Zgodnie z treścią art. 226 Kodeksu cywilnego (K.c.):
„§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych.
§ 2. Samoistny posiadacz w złej wierze może żądać jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem.”
Powyższy przepis przyznaje bezumownemu posiadaczowi samoistnemu prawo otrzymania zwrotu poczynionych przez siebie nakładów na rzecz będącą przedmiotem własności innej osoby, w postaci roszczenia o zwrot (zapłatę) równowartości tych nakładów.
Roszczenie to jest roszczeniem obligacyjnym z zakresu bezpodstawnego wzbogacenia, do którego dochodzi w szczególnej sytuacji prawnorzeczowej bezumownego posiadania rzeczy należącej do innej osoby. Wysokość wynagrodzenia z tego tytułu zależy od charakteru nakładów oraz stanu dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego w czasie dokonywania nakładów. Punktem wyjścia dla rozliczeń jest kategoria nakładów koniecznych. W zależności od spełnienia poszczególnych przesłanek przewidzianych w art. 226 K.c., wartość tych nakładów podlega miarkowaniu przez sąd w celu ustalenia należnej wysokości świadczenia.
Pańska córka będzie mogła ewentualnie dochodzić roszczenia na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie bowiem z treścią art. 405 K.c.: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.”.
Najlepszym jednak rozwiązaniem w takiej sytuacji jest wystosowanie najpierw wezwania do zwrotu poniesionych nakładów. Proszę na tę okoliczność wypunktować dokładnie wszelkie ulepszenia oraz oszacować ich koszt. Należy mieć bowiem na uwadze, iż jeżeli byli małżonkowie nie dojdą do porozumienia, pozostaje droga sądowa. Nakłady najlepiej wykazać na podstawie dokumentów, a więc faktur – jeżeli jednak nie ma takiej możliwości, na etapie sądowym można powołać także świadków, a nawet biegłego, który ten nakłady oszacuje.
Niestety, na podstawie przedstawionego opisu nie jestem w stanie ocenić szans Pana córki na powodzenie w sprawie – wszystko zależy od posiadanego materiału dowodowego i wykazania zasadności swojego roszczenia.
Reasumując: pierwszym krokiem jest dobrowolne wezwanie do zapłaty. Jeżeli to nie odniesie skutku, pozostaje jedynie droga sądowa, a więc skierowanie do sądu rejonowego wydział cywilny, właściwego miejscowo dla miejsca zamieszkania byłego męża, pozwu o zapłatę.
Remont domu męża i brak zwrotu nakładów Pani Anna podczas trwania małżeństwa z mężem o rozdzielności majątkowej zainwestowała ponad 50 tys. zł w remont domu należącego wyłącznie do niego. Wymieniła instalację elektryczną, odnowiła łazienkę i wykonała elewację. Po rozwodzie mąż odmówił zwrotu poniesionych kosztów, twierdząc, że dom zawsze należał do niego. Pani Anna, nie mając pełnej dokumentacji wydatków, złożyła pozew do sądu i oparła swoje roszczenie na zeznaniach świadków oraz opinii biegłego. Ostatecznie sąd uznał zasadność jej roszczeń i zasądził zwrot części poniesionych nakładów.
Zakup wyposażenia kuchni do domu małżonka Pani Katarzyna w czasie małżeństwa zakupiła na własny koszt meble kuchenne oraz sprzęt AGD do domu, który należał do męża. Po rozwodzie były mąż zatrzymał wyposażenie, uznając je za integralną część nieruchomości. Katarzyna przedstawiła faktury i zdjęcia dokumentujące zakup oraz zeznania świadków. Sąd uznał, że mąż wzbogacił się kosztem Katarzyny i nakazał zwrot wartości wyposażenia w gotówce.
Budowa tarasu na działce męża Pan Robert, będąc w związku małżeńskim z rozdzielnością majątkową, sfinansował budowę tarasu na działce należącej do żony. Po rozwodzie żona zatrzymała nieruchomość wraz z tarasem, twierdząc, że był to jej prezent. Robert, mając faktury i dowody przelewów za materiały budowlane, wytoczył powództwo o zwrot nakładów. Sąd, uznając, że nakłady te znacząco zwiększyły wartość nieruchomości, orzekł na jego korzyść, przyznając mu zwrot 70% poniesionych kosztów.
Podczas rozwodu, w przypadku rozdzielności majątkowej, małżonek, który poniósł nakłady na nieruchomość należącą do drugiej strony, ma prawo domagać się ich zwrotu. Kluczowe jest udokumentowanie wydatków, np. fakturami lub zeznaniami świadków. W razie braku porozumienia polubownego, konieczne jest skierowanie sprawy na drogę sądową. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online lub zamów profesjonalne pismo dostosowane do Twojej sytuacji. Aby rozpocząć, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
