Rozwód bez orzekania o winie – jak zabezpieczyć swoje prawa do opieki nad dzieckiem i uniknąć alimentów?

Rozwód rodziców – ustanowienie pieczy naprzemiennej nad dzieckiem

Co do zasady, w przypadku orzeczenia pieczy naprzemiennej sąd nie określa miejsca zamieszkania dziecka – albowiem dziecko w równym zakresie zamieszkuje raz u taty, a raz u mamy. To samo dotyczy obowiązku alimentacyjnego – nie jest on ustalony, chyba że na wniosek stron z uwagi na dysproporcję w możliwościach majątkowych stron.

Podkreślić należy, że w przypadku pieczy naprzemiennej zasadą jest, iż każdy rodzic w równym zakresie pokrywa koszty utrzymania dziecka bez konieczności ustalania alimentów, chyba ze strony ustaliły inaczej. W przypadku orzeczenia przez sąd opieki naprzemiennej alimentów sąd nie orzeka, albowiem każdy z rodziców sprawuje opiekę nad dzieckiem po połowie, w równym wymiarze czasu – ponosząc na równi koszty utrzymania dziecka. Zgodnie z art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.):

§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

W komentowanym przepisie zaakcentowano, że członkom rodziny przysługuje prawo i obowiązek kontaktowania się oraz obustronność (wzajemność) kontaktów. W praktyce sądowej przepisy te znajdą zastosowanie odnośnie do pozycji prawnej rodziców. Obowiązek po stronie dziecka nie może być rozumiany jako obowiązek egzekwowalny przy użyciu przymusu państwowego.

Porozumienie rodzicielskie w zakresie opieki nad dzieckiem

Mając powyższe na względzie, należy wskazać, iż rozstrzygnięcie sądu winno mieć przede wszystkim na uwadze dobro dziecka. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny naczelną zasadą kierującą każdym postępowaniem winno być pojęcie „dobra dziecka”, w myśl przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które jednak nie ma definicji ustawowej.

Dlatego, tak jak Pani wskazała, Państwa ustalenia mogą znaleźć się w porozumieniu rodzicielskim, a sąd je uwzględni. Oczywiście, każdy z Państwa, w przypadku zmiany okoliczności, będzie mógł dochodzić alimentów po czasie – alimenty są rzeczą zmienną. Jeżeli są Państwo zgodni co do opieki naprzemiennej i braku alimentów, jest to jak najbardziej korzystne rozwiązanie. Jeżeli taką zgodę osiągną Państwo we wszystkich aspektach rozwodu, jak najbardziej proszę takie wspólne stanowisko przedłożyć sądowi, który zapewne to uwzględni i rozwiedzie Państwa na pierwszym terminie.

Alimentacja dziecka, koszty rozwodu

Nie ma czegoś takiego jak zabezpieczenie się przed płatnością alimentów – alimenty nie są kwestią stałą i rodzic, a w przyszłości pełnoletnie dziecko – może wystąpić z takim roszczeniem w każdej chwili. Jeżeli jednak ustalili Państwo pieczę naprzemienną, proszę to wskazać w porozumieniu ze wskazaniem, iż każda ze stron będzie w równym zakresie ponosić koszty utrzymania dziecka, bez konieczności ustalania alimentów. Porozumienie rodzicielskie składa się jako załącznik do pozwu.

Co do kosztów: opłata od pozwu o rozwód to 600 zł. Jeśli Pani złoży pozew, sąd w przypadku zgodnego rozwodu odda Pani po zakończonym postępowaniu 300 zł, a mąż będzie musiał oddać Pani 150 zł – każdy więc poniesie koszt rozwodu w kwocie po 150 zł.

Źródła:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59