Jak zakończyć płacenie alimentów przy zgodzie dziecka?

Zgoda na zakończenie alimentów – ugoda

Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – nie można zrzec się prawa do alimentów. Jakakolwiek ugoda nie jest więc bezpieczna dla zobowiązanego.

Prawo dochodzenia niezapłaconej kwoty z tytułu alimentów zasądzonych wyrokiem sądowym przedawnia się dopiero po upływie dziesięciu lat.

Uprawniony (czyli dziecko) może jednak nigdy nie dochodzić zasądzonych dla niego alimentów i stosować się do ugody. Albo za jakiś czas zmienić zdanie. Wyrok sądowy w sprawie alimentów może zmienić tylko drugi wyrok sądu.

Wyrok zakańczający obowiązek alimentowania

Zasadnicze jest wskazanie, czy wyrokowi ograniczającemu czas trwania świadczeń alimentacyjnych należy przypisać znaczenie orzeczenia deklaratywnego lub konstytutywnego, o tym rozstrzyga charakter normy dopuszczającej taką zmianę: zależy to od tego, czy jest to norma materialna, czy procesowa. Przepisy bowiem prawa materialnego łączą z reguły skutek prawny z okolicznościami faktycznymi w ten sposób, że skutek powstaje wraz z nastąpieniem takich okoliczności. Wyrok, który normę taką stosuje, ustala zatem skutek, który już istnieje, nie wywołuje natomiast nowego skutku prawnego, musi zatem być deklaratywny. Są jednak i normy prawa materialnego, które z konkretnym stanem faktycznym wiążą skutki prawne dopiero wówczas gdy sąd o skutkach tych orzeknie. W tym wypadku chodzi już o wyrok konstytutywny. 

Wyrok prawomocny ma ten skutek, że prekluduje cały materiał, który przy rozpoznaniu sprawy wchodzi w zakres podstawy faktycznej żądania pozwu, mimo że w toku postępowania przez strony przedstawiony nie został. Gdy przedmiotem procesu są powtarzające się świadczenia o charakterze alimentacyjnym na przyszłość, do materiału takiego należą także zdarzenia, które dotyczą przyszłości. Sąd bowiem, zasądzając takie świadczenia, musi ustalić ich rozmiary i czas trwania również z uwzględnieniem faktów przyszłych, poddanych ocenie według zasad prawdopodobieństwa w chwili wydania wyroku. Ponieważ jednak przyszłości z pewnością przewidzieć się nie da i może ona okazać się częstokroć inna, niż przewidywał ją sąd, sprekludowanie materiału faktycznego odnoszącego się do przyszłości byłoby w takich przypadkach krzywdzące i dlatego ustawa zezwala na ponowne określenie roszczeń na podstawie okoliczności, które ujawniły się po uprawomocnieniu się wyroku, a które są już pewne. Toteż wyrok orzekający ponownie o tych roszczeniach ustala materialne uprawnienia, które już istnieją.

Przy niezmienionym bowiem stanie faktycznym prawomocne orzeczenie, wydane formalnie prawidłowo, zachowuje moc wiążącą, dopóki nie zostanie uchylone lub zmienione w drodze prawem przewidzianej. Taką zaś drogę przewidują właśnie wchodzące w danym przypadku w rachubę przepisy.

Ponowny wyrok w sprawie alimentów

Sąd, orzekając ponownie o uprawnieniu materialnym, musi zatem uchylić poprzednie prawomocne orzeczenie, aby otworzyć drogę do urzeczywistnienia wyniku ponownego badania. W ten sposób sąd wywołuje pewien skutek konstytutywny. Skutek ten mieści się jednak wyłącznie w dziedzinie procesowej i jest tylko wtórnym następstwem normy prowadzącej pod względem materialnej swej treści do orzeczenia deklaratywnego, jest więc jedynie środkiem należytego jego sformułowania, a nie jego istotą.

Próba ugodowa przed sądem

Jeśli ufa Pan dziecku, proszę podpisać z nim ugodę. Ale jeśli – nawet z kaprysu – wniesie o egzekucję zaległych alimentów, to komornik je ściągnie. Wyjściem byłoby zawezwanie syna do próby ugodowej – kierowane do sądu rejonowego. Z opłatą o wiele niższą niż opłata od pozwu, niska jest także opłata za zatwierdzenie ugody.

Syn i Pan zawieracie ugodę przed sądem. Sprawa się zamyka.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59