Rozwód bez orzekania o winie - krok po kroku

Anna i Piotr zapytali nas, jak przeprowadzić procedurę rozwodową krok po kroku. Ustalili już wspólnie, że chcą rozwodu za obopólną zgodą bez orzekania o winie. Małżeństwo nie miało dzieci, co do podziału majątku doszli już do porozumienia. Chcieli wiedzieć, jakie dokumenty przygotować. Jakich muszą dopełnić formalności i jak się za to zabrać? Po prostu – co zrobić, aby wziąć rozwód?

Rozwód bez orzekania o winie za obopólną zgodą małżonków 

Zacznijmy od tego, że pozew o rozwód może złożyć jedno z małżonków lub każde z osobna. Pozwu nie można złożyć wspólnie. Oczywiście drugi małżonek może w odpowiedzi na pozew poprzeć żądanie rozwodu.
Od dawna nie ma już obowiązku prowadzenia postępowania pojednawczego, jest więc duża szansa na szybkie zakończenie postępowania rozwodowego, w szczególności że Anna i Piotr zgadzają się na rozwód bez orzekania o winie. Żądanie orzeczenia wyroku rozwodowego bez orzekania o winie, zgodnie z art. 57 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.), muszą złożyć oboje małżonkowie:
„Art. 57. § 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
§ 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.”
Takie żądanie zaoszczędza czas, gdyż sąd nie prowadzi postępowania dowodowego celem ustalenia, które z małżonków jest winne rozkładu pożycia małżeńskiego. Czyli ten z małżonków, który składa pozew, pisze w nim, że chce rozwodu bez orzekania o winie, a drugi małżonek zamieszcza taki sam wniosek w odpowiedzi na pozew.

Jak przebiega rozwód bez orzekania o winie?

Sąd jednak przeprowadzi postępowanie, aby ustalić, czy istnieje podstawa do orzeczenia rozwodu, czyli czy doszło do rozkładu pożycia i czy rozkład jest trwały. Ustalenie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego jest podstawową przesłanką pozwalającą sądowi orzec rozwód.

Oceniając stopień rozkładu pożycia, sąd zbada rozkład trzech więzi rodzinnych, tj. fizycznej, psychicznej (uczuciowej) i ekonomicznej. Aby mówić o zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego, musi nastąpić zerwanie wszystkich tych więzi. Ponadto sąd musi stwierdzić, iż rozkład jest na tyle trwały, że nie ma szans, by małżonkowie mogliby do siebie wrócić.

Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie?

Chcąc uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie, powinniście Państwo przygotować argumenty za orzeczeniem rozwodu, tzn. określić, że już od dawna nic do siebie nie czujecie i nie prowadzicie wspólnego gospodarstwa domowego (czyli każdy utrzymuje się ze swoich środków, opłaca swoje rachunki, itd.). Najlepiej gdybyście Państwo wskazali, że nie mieszkacie razem, ale nawet w przypadku zamieszkiwania we wspólnym mieszkaniu można również wykazać prowadzenie oddzielnych gospodarstw domowych. Z argumentów musi wynikać definitywnie, iż nie ma szans, że możecie do siebie wrócić.

Uwaga: Należy mieć na uwadze, że sąd może nie zdecydować się na orzeczenie rozwodu, ale ustanowić separację, warto więc wiedzieć, że separacja i rozwód to dwie różne instytucje prawne dotyczące małżeństwa. Separacja jest formalnym rozwiązaniem, które pozwala małżonkom na życie osobno, nie kończąc jednak prawnie ich związku małżeńskiego. W trakcie separacji małżeństwo wciąż istnieje, choć w zawieszeniu. Rozwód natomiast ostatecznie i prawnie kończy małżeństwo, potwierdzając jego trwały rozpad. Kluczem odróżniającym obie instytucje jest stopień trwałości w rozpadzie relacji: separacja pozwala na ewentualne pojednanie, podczas gdy rozwód stanowi definitywny koniec małżeństwa.

Gdzie złożyć i co powinien zawierać pozew o rozwód bez orzekania o winie?

Pozew o rozwód bez orzekania o winie powinien zostać złożony w formie pisemnej w wydziale cywilnym sądu okręgowego (w dwóch egzemplarzach), w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w tym okręgu nadal stale przebywa, zaś w przypadku braku takiej podstawy właściwy jest sąd okręgowy miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i ta okoliczność nie jest spełniona, wówczas właściwość sądu określa się na podstawie miejsca zamieszkania strony powodowej.

We wniosku o rozwód bez orzekania o winie należy wskazać imię, nazwisko i adres powoda oraz imię, nazwisko i adres pozwanego. W pozwie należy wskazać, że rozwód ma być bez orzekania o winie.

Do pozwu należy załączyć skrócony odpis aktu małżeństwa.

Pozew powinien zawierać uzasadnienie z podaniem przyczyn, dla których powód występuje o rozwód. Powinien również zawierać dowody, których przeprowadzenia na rozprawie żąda powód. Dowodami mogą być zeznania stron czy też świadków.

Jaka jest opłata za wniesienie pozwu rozwodowego?

Od powództwa o rozwód należy wnieść opłatę w wysokości 600 zł. Uiszcza się ją przez naklejenie na pozwie znaczków opłaty sądowej lub można ją wpłacić na konto sądu okręgowego.

W wyroku rozwodowym sąd może powierzyć opiekę nad małoletnim dzieckiem jednemu z rodziców z ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiemu lub powierzyć opiekę obu rodzicom z ustaleniem miejsca pobytu małoletniego.

Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka”.

Jeżeli więc taka wola jest małżonków, sąd w wyroku orzeknie, iż dziecko pozostaje pod opieką obojga rodziców i wskaże, zgodnie z wolą małżonków, sposób wykonywania opieki nad dzieckiem.

Zobacz również: Rozwód w pierwszym roku małżeństwa