Jak wziąć rozwód z alkoholikiem?

Złożenie pozwu o rozwód

W opisanej przez Panią sytuacji uzyskanie rozwodu na warunkach, jakie Pani by widziała, nie powinno nastręczać trudności. Może być kłopot z eksmisją męża, ale i tu sprawa nie jest stracona.

Zacznę od kwestii formalnych. Pozew o rozwód składa się do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania ostatniego wspólnego małżonków. Opłata od pozwu to 600 zł. Należy ją wpłacić do kasy sądu, a dowód uiszczenia opłaty dołączyć do pozwu. Pozew składa się w sądzie w oryginale wraz z jego odpisem (osobiście, odręcznie podpisanym).

W pozwie należy podać wszystkie dane powódki, czyli Pani, tj. imię, nazwisko, adres oraz pesel. Należy te same dane podać w stosunku do pozwanego (Pani męża). W pozwie o rozwód należy sprecyzować żądanie orzeczenia rozwodu poprzez określenie, czy ma to nastąpić z uwzględnieniem winy jednego małżonka, czy bez orzekania o winie. Tę kwestię za chwilę jeszcze szczegółowo omówię. Sąd, orzekając rozwód, powinien orzec o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, o władzy rodzicielskiej oraz o alimentach. Stąd w pozwie powinny się znaleźć żądania także w tym zakresie.

Rozwód z orzekaniem lub bez orzekania o winie

Omówię teraz szczegółowo powody rozwodu i regulacje związane z rozwodem. Na tej podstawie będzie Pani mogła podjąć decyzje co do tego, w jaki sposób sporządzić pozew.

Zgodnie z art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód”. Rozpad pożycia to rozpad więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej. Aby sąd mógł orzec rozwód, strona wnosząca o orzeczenie musi udowodnić, że pomiędzy małżonkami nie ma miłości, nie utrzymują kontaktów fizycznych, nie odbywają stosunków, nadto, że właściwie prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe, chociaż tutaj sądy działają na korzyść stron w ten sposób, że orzekają rozwód w sytuacji, gdy strony nadal prowadzą wspólne gospodarstwo, ponieważ wymusza to na nich dana sytuacja życiowa, na przykład żona jest uzależniona finansowo od męża, „siedzi w domu” i zajmuje się nim (w tym gotuje, robi zakupy). Trudno w takiej sytuacji wymagać, by taka osoba całkowicie odcięła się od osoby zarabiającej.

Orzekając rozwód, sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Przypisanie małżonkowi winy rozkładu oznacza stwierdzenie, że to jego naganna decyzja leży u podstaw zaistnienia danej faktycznej przyczyny rozkładu. W opisanym przypadku, aby orzec winę męża, musiałaby Pani udowodnić jego nadużywanie alkoholu (np. zdjęcia zgromadzonych butelek, nagrania pijanej osoby, ewentualne zeznania świadków), jego brak działań w kierunku leczenia. Niewątpliwie argumentem za winą męża jest jego porywczy charakter, awantury. To wszystko jednak powinno zostać udowodnione.

Ustanowienie władzy rodzicielskiej nad dziećmi

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. Zatem powinna Pani napisać w pozwie, czego w tym zakresie Pani oczekuje. Zazwyczaj wnosi się o przyznanie pieczy nad dziećmi jednemu z rodziców z ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiemu z rodziców do decydowania o istotnych sprawach w życiu dzieci. Nadto wnosi się o ustalenie miejsca zamieszkania dzieci każdorazowo w miejscu zamieszkania rodzica, który ma pieczę nad dziećmi. Wnosi się także o ustalenie określonych alimentów, które winny odpowiadać potrzebom dzieci. Również już tu wskazuje się na sposób kontaktów drugiego rodzica z dziećmi. W celu udowodnienia, że to właśnie tylko jeden z rodziców powinien mieć pełną opiekę nad dziećmi, a kontakty z drugim powinny zostać ograniczone, wnosi się w pozwie o dopuszczenie przez sąd dowodu z opinii zespołu biegłych specjalistów, którzy w wyniku badania przeprowadzanego z obojgiem rodziców i dziećmi (ze wszystkimi z osobna) ustala, kto ma większe możliwości i predyspozycje wychowawcze, z kim dzieci są bardziej związane.

Podział majątku małżonków

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków jest możliwe. Zatem może Pani wnosić o eksmisję męża, ale powinno zostać udowodnione owe rażące zachowanie uniemożliwiające wspólne zamieszkiwanie. Dokonać tego jest bardzo trudno. Tu pomocni mogą być świadkowie, zgłoszenia na policję awantur, założona niebieska karta.

Uzyskanie pomocy prawnej

Jeśli chodzi o pomoc prawną, to może Pani zwrócić się zarówno do adwokata, jak i do radcy prawnego. Może Pani także zwrócić się w pozwie do sądu o przyznanie pomocy prawnej z urzędu. Zgodnie z art. 117 Kodeksu postępowania cywilnego „Osoba fizyczna, niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny”.

Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych albo osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Osoba fizyczna dołącza do wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składany jest łącznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, osoba fizyczna dołącza tylko jedno oświadczenie.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59