Indywidualne porady prawne
Autor: Marcin Sądej
Moja córka jest po rozwodzie, ojciec jest pozbawiony całkowicie praw rodzicielskich. Od roku nie płaci alimentów, sprawa jest zgłoszona do prokuratury. Od roku nie kontaktował się z dzieckiem, nigdzie nie pracuje ani nie ma stałego zameldowania. Teraz chce od córki zgody na widzenia i zabierania dziecka na weekendy. Co córka może zrobić?
Rozumiem, że stan niepłacenia alimentów utrzymuje się pomimo zawiadomienia o tym fakcie komornika i w rezultacie bezskuteczności egzekucji. W konsekwencji gdy prowadzona przez komornika egzekucja nie przynosi efektu, córką może wystąpić o świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
Podstawowym warunkiem otrzymania świadczeń jest bezskuteczność egzekucji, o której możemy mówić w sytuacji, kiedy w okresie dwóch miesięcy komornik nie wyegzekwował pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Za bezskuteczną egzekucję uznaje się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Polski.
Aby otrzymać świadczenie z funduszu alimentacyjnego, należy złożyć w gminie bądź ośrodku pomocy społecznej stosowny wniosek. Świadczenia z funduszu przysługują w wysokości alimentów ustalonych wyrokiem sądu, nie wyższej jednak niż 500 zł na jedno dziecko miesięcznie. Należy także pamiętać, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego uzależnione są od kryterium dochodowego i obecnie przyznawane są, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 725 zł.
Zobacz również: Jak ograniczyć prawa rodzicielskie ojcu?
W momencie złożenia wniosku w gminie można dodatkowo wnioskować o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. W takim przypadku organ wzywa dłużnika alimentacyjnego na wywiad oraz do złożenia oświadczenia majątkowego. Po przeprowadzeniu wywiadu może nastąpić:
Jeżeli dłużnik alimentacyjny nie stawi się w celu złożenia wyjaśnień oraz nie przedłoży stosownych dokumentów, a do ośrodka pomocy społecznej wpłynie informacja od komornika o niewywiązaniu się przez dłużnika alimentacyjnego z obowiązku alimentacyjnego, następuje:
Proszę również zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo osoby zobowiązanej do płacenia alimentów.
W rezultacie jeżeli córka nie jest w stanie uzyskać alimentów od ojca dziecka, można złożyć do sądu wniosek o tzw. alimenty uzupełniające od dziadków dziecka. Alimenty uzupełniające – jak sama nazwa wskazuje – są jedynie uzupełnieniem alimentów pierwotnie zasądzonych od ojca dziecka.
Alimenty od dziadków lub rodzeństwa można uzyskać w przypadku gdy:
Ponadto córka może dodatkowo umieścić nierzetelnego dłużnika alimentacyjnego w rejestrze Biura Informacji Gospodarczej (BIG). W tym celu wystarczy, wysłać dłużnikowi listem poleconym wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania jego danych do BIG-u.
Konsekwencją wpisu do rejestru dłużników dla osoby niepłacącej alimentów są kłopoty z uzyskaniem kredytu, pożyczki, telefonu na abonament, umowy na telewizję kablową czy internet.
Wykreślenie z rejestru następuje dopiero po całkowitej spłacie zadłużenia. Warto wiedzieć również, iż uporczywe uchylanie się od płacenia alimentów stanowi przestępstwo z art. 209 Kodeksu karnego zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch, o którym możemy poinformować policję, składając wniosek o ściganie.
Władza rodzicielska (nawet w pełni ograniczona) i możliwość kontaktu z dzieckiem to dwa odrębne zagadnienia. Samo ograniczenie i pozbawienie praw rodzicielskich nie oznacza automatycznie braku możliwości kontaktu z dzieckiem.
Zakaz osobistej styczności z dzieckiem może być orzeczony tylko w stosunku do rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Stanowi o tym art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z tym przepisem:
„§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.
§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
W dalszych przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazano:
Art. 1132. [Ograniczenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem]
§ 1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zakazać spotykania się z dzieckiem;
2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
3) zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
4) ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
5) zakazać porozumiewania się na odległość”.
„Art. 1133. [Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem]. Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania”.
Zobacz również: Widzenia ojca z dzieckiem
Ograniczenie czy pozbawienie prawa do kontaktów może nastąpić wyłącznie na mocy orzeczenia sądu, jedynie z ważnych przyczyn. Ograniczenie kontaktów może polegać, np. na zakazie widywania się z dzieckiem lub ograniczeniu tych spotkań do wyznaczonych terminów. W celu ograniczenia prawa do kontaktu z dzieckiem należy zwrócić się do sądu z wnioskiem o zakazanie lub ograniczenie osobistej styczności z dzieckiem. Wniosek może złożyć każdy z rodziców. Właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy w miejscu zamieszkania dziecka (a jeżeli dziecko nie ma miejsca zamieszkania, w miejscu jego pobytu). Sąd może także zadecydować o zakazie kontaktów z urzędu.
Tak więc samo pozbawienie władzy rodzicielskiej nie oznacza, że rodzic nie może kontaktować się z dzieckiem. W dalszym ciągu rodzic ma prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem, chyba że zakaz takich spotkań zostanie wydany przez sąd w wyroku pozbawiającym go władzy rodzicielskiej bądź w późniejszym postępowaniu.
Rodzice mają prawo utrzymywać kontakt z dzieckiem. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z nim (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji. Aby ograniczyć to prawo, potrzebny jest wyrok sądu. Jeżeli córka chce zakazać ojcu kontaktowania się z dzieckiem ze względu na jego dobro, musi złożyć w tej sprawie wniosek do sądu.
Zobacz również: Ograniczone prawa rodzicielskie a widzenia z dzieckiem
Potrzebujesz pomocy w napisaniu wniosku do sądu o pozbawienie ojca praw rodzicielskich do dziecka? Jakie będą konsekwencje ograniczenia lub pozbawienia praw rodzicielskich? Opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika