Zmiana szkoły dziecka za zgodą ojca

Czy matka bez zgody ojca może zmienić miejsce zamieszkania i szkołę dziecka?

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zwanego dalej K.r.io.

W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż nawet ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu nie da Pani pełnej swobody w działaniu, bowiem ojciec będzie miał prawo wyrażać swoje stanowisko i, co za tym idzie, zgodę bądź jej brak w sprawach dla dziecka najważniejszych, tj. wybór miejsca zamieszkania, wybór szkoły, wybór zawodu, wybór sposobu leczenia itp.

Jedyną szansą jest pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej. Na wstępie zauważyć należy, że nawet gdyby doszło do pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca dziecka, to i tak ojcu przysługiwać będzie prawo do kontaktowania się z dzieckiem. Kontakty dziecka z rodzicem są bowiem niezależne od władzy rodzicielskiej.

Zgodnie z art. 111 § 1 K.r.oo. jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Mając na uwadze powyższą treść przepisu, należy zastanowić się, jakie obowiązki względem dziecka ma rodzic. Wyraźnie podkreślić należy bowiem, iż jedną z przesłanek pozbawiania władzy rodzicielskiej jest rażące zaniedbywanie swoich obowiązków względem dziecka.

W pierwszej kolejności każdy rodzic zobowiązany jest do szacunku i wspierania dziecka (art. 87 K.r.io.). Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 K.r.io.). Istotne jest jednak, aby władza rodzicielska była wykonywana zgodnie z dobrem dziecka i interesem społecznym. Władza obejmuje jednak nie tylko element wychowawczy, ale także zarządczy odnoszący się do majątku dziecka. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. (art. 96 § 1 K.r.io.). Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (art. 101 § 1 K.r.io.). Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

Zobacz również: Ograniczone prawa rodzicielskie a szkoła

Pozbawienie ojca praw rodzicielskich

Mając na uwadze powyższe, zachowanie ojca dziecka winno być poddane ocenie z punktu widzenia ww. obowiązków, jako podstawowych obowiązków obciążających każdego z rodziców. W pytaniu wskazuje Pani, że ojciec w żaden sposób nie troszczy się o dziecko, ale łoży na jego utrzymanie, nie kontaktuje się z nim, nie troszczy się o jego stan zdrowia. Nie bez znaczenie jest tu także wiek dziecka.

Nie ulega wątpliwości, iż w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad córką sąd zechce dopuścić dowodów z opinii biegłego psychologa dziecięcego lub z opinii rodzinnych ośrodków diagnostyczno konsultacyjnych na okoliczność ustalenia, czy ojciec dziecka daje należytą gwarancję wykonywania władzy rodzicielskiej w odniesieniu do dziecka. Pamiętać bowiem należy, iż kontakty ojca z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej.

Zachodzi pytanie, czy zachowanie ojca w odniesieniu do dziecka jest nacechowane złą wolą? Brak jakiejkolwiek troski świadczyć może jedynie o złej woli i ogólnej niechęci ojca do dziecka. Powyższe natomiast wskazuje, że zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich jest rażące i jako takie nie zasługuje na ochronę.

Postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej jest bowiem postępowaniem cywilnym, do którego zastosowanie znajdzie reguła ogólna, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Zobacz również: Przeniesienie dziecka do innej szkoły bez zgody drugiego rodzica