Zapis o nieobecności na sprawie rozwodowej i wydanie wyroku zaocznego

Rozprawa rozwodowa bez obecności strony

Zgodnie z art. 209 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: K.p.c.): „każda ze stron może w piśmie procesowym żądać przeprowadzenia rozprawy w jej nieobecności”.

Taki wniosek złożony przez Powoda zapobiega zawieszeniu postępowania (por. art. 177 § 1 pkt 5 K.p.c.: „Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy”).

Jednakże w postępowaniu rozwodowym ta kwestia została uregulowana odrębnie, stąd też w tym zakresie nie znajduje zastosowania przytoczony art. 177 § 1 pkt 5 K.p.c. Zgodnie z art. 428 K.p.c.:

„Art. 428. § 1. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednakże w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępowanie ulega zawieszeniu, chyba że prokurator popiera żądanie unieważnienia albo ustalenia istnienia lub nieistnienia małżeństwa.

§ 2. Podjęcie postępowania następuje na wniosek powoda, nie wcześniej jednak niż po upływie trzech miesięcy od dnia zawieszenia postępowania. W razie niezgłoszenia takiego wniosku w ciągu roku po zawieszeniu, sąd umorzy postępowanie. Umorzenie wywołuje takie same skutki, jak umorzenie postępowania zawieszonego na zgodny wniosek stron lub z powodu ich niestawiennictwa”.

Zobacz również: Czy na rozprawie rozwodowej trzeba być osobiście?

Usprawiedliwienie nieobecności na rozprawie rozwodowej

Żeby zatem rozprawa mogła być przeprowadzona bez Pani, a sąd nie zawiesił postępowania, musi Pani poinformować sąd, że będzie nieobecna i usprawiedliwić swoją nieobecność. Oczywiście gdyby była Pani zastępowana przez pełnomocnika, jego obecność będzie miała znaczenie takie, jakby Pani była osobiście na rozprawie. Drugim zatem sposobem, by sprawa toczyła się bez Pani obecności na pierwszej rozprawie będzie wysłanie na nią swojego pełnomocnika. Niemniej jednak na kolejną rozprawę zapewne i tak będzie Pani wezwana, bowiem sąd w postępowaniu rozwodowym musi zarządzić przeprowadzenie dowodu z Pani przesłuchania – wyjątek następuje tylko wtedy, gdyby pozwany się nie stawił:

„Art. 432.  W każdej sprawie o rozwód lub o separację sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. W innych sprawach sąd nie może odmówić dopuszczenia takiego dowodu, jeżeli strona go powołała. Art. 302 § 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 302.  § 1. Gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesłuchać można co do okoliczności spornych jedną tylko stronę, sąd oceni, czy mimo to należy przesłuchać tę stronę, czy też dowód ten pominąć w zupełności. Sąd postąpi tak samo, gdy druga strona lub niektórzy ze współuczestników nie stawili się na przesłuchanie stron lub odmówili zeznań.

§ 2. W sprawach osób znajdujących się pod władzą rodzicielską, opieką lub kuratelą od uznania sądu zależy przesłuchanie bądź samej strony, bądź jej przedstawiciela ustawowego, bądź też obojga”.

Podsumowując, podanie określenia, że wnosi Pani o przeprowadzenie rozprawy pod Pani nieobecność, nie będzie miało takiego skutku, że sąd nie zawiesi postępowania. Jednak jeśli usprawiedliwi Pani tę nieobecność, rozprawa powinna być przeprowadzona i postępowanie będzie nadal się toczyć. Trzeba się jednak spodziewać, że zostanie Pani wezwana na kolejną rozprawę, w świetle brzmienia przepisów jest mało prawdopodobne (ale nie niemożliwe), że sąd odstąpi od Pani przesłuchania.

Wydanie wyroku zaocznego w sprawie rozwodowej

Możliwość wydania wyroku zaocznego została uregulowana w art. 339 K.p.c.:

„Art. 339. § 1. Jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.

§ 2. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Art. 340. Wyrok wydany w nieobecności pozwanego nie będzie zaoczny, jeżeli pozwany żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności albo składał już w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie”.

Sąd o wydaniu wyroku zaocznego decyduje z urzędu, podany przez Panią wniosek w pozwie jest bez znaczenia, można go pominąć i skutek – jeśli zajdą okoliczności do wydania wyroku zaocznego – będzie ten sam. W sprawie rozwodowej, gdy nie stawi się pozwany, wydanie wyroku zaocznego jest oczywiście możliwe.