Żona złamała umowę dotyczącą rozwodu i podziału majątku - co zrobić?

Zeznania świadków

Niestety, jedyną możliwością, jaką tu widzę, jest ewentualne powołanie się na wadę oświadczenia woli i wprowadzenie Pana w błąd. Na przyszłość bowiem, dla celów dowodowych, wszelkie takie porozumienie powinien Pan zawierać w formie pisemnej lub notarialnej. Obecnie bowiem, nawet jeżeli wytoczy Pan powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i powoła się Pan na błąd, to szanse na powodzenie sprawy nie są wysokie – same zeznania świadków mogę być bowiem niewystarczające.

Wada umowy i wprowadzenie w błąd

W pierwszej kolejności podnoszę, iż zgodnie z treścią art. 84 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.

§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.

Z uwagi na powyższe, jeżeli w ramach zawarcia umowy druga strona umowy zapewniała o właściwościach umowy innych niż okazały się w rzeczywistości, w szczególności w zakresie późniejszego rozwodu, to jak najbardziej możemy mówić o przedmiotowej wadzie umowy i wprowadzeniu Pana w błąd w zakresie warunków umowy.

W art. 84 Kodeksu cywilnego chodzi o sytuację, gdy człowiek dokonuje czynności prawnej, żywiąc jakieś błędne wyobrażenie co do rzeczywistości. Dla oceny błędu miarodajna jest chwila składania przez błądzącego oświadczenia woli. Jak wskazano w wyroku WSA w Gliwicach z 25.9.2009 r. (sygn. akt III SA/Gl 631/09), „hipotezą art. 84 § 1 KC objęte jest pozostawanie pod wpływem błędu w momencie składania oświadczenia woli, a nie wprowadzenie się dopiero w tym momencie w stan fałszywego wyobrażenia. Przesądza o tym sformułowanie w art. 84 § 1 KC »w razie błędu«, co należy tłumaczyć jako »w razie istnienia błędu« w chwili składania oświadczenia woli. W konkretnej sytuacji mogą to być czas i miejsce zbieżne z podejmowaniem czynności prawnej, ale zbieżność tego rodzaju nie jest w art. 84 § 1 KC wymagana”.

Podważenie pozwu żony i umowy majątkowej

Z uwagi na powyższe, jak wynika z art. 88:

„§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.

§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu powoduje nieważność całej czynności prawnej, w której skład wchodzi wadliwe oświadczenie woli, a więc dochodzi do unieważnienia całej umowy.

Mając na uwadze powyższe, podnoszę, iż chcąc skorzystać z powyższej instytucji, a także doprowadzić do unieważnienia całej czynności prawnej zawartej między Państwem umowy podziału majątku wspólnego, powinien Pan złożyć pisemne oświadczenie drugiej stronie umowy o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu oraz wezwać stronę do zwrotnego przeniesienia własności. W przypadku braku polubownego zakończenia sprawy powinien Pan skierować sprawę do sądu rejonowego miejsca położenia nieruchomości w powództwie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i powołanie się na wadę oświadczenia woli.