Zmiana nazwiska dzieci na nazwisko ojczyma

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) oraz ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (zwanej dalej „ustawą”).

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 wspomnianej ustawy zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:

1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;

2) na imię lub nazwisko używane;

3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;

4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Zmiana nazwiska jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci pod warunkiem, że drugi z rodziców wyraził na to zgodę, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub nie jest znany albo jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska dziecka jest potrzebne także wyrażenie przez nie zgody.

W przedstawionej sytuacji, tj. przy braku porozumienia między rodzicami, zasadnym i koniecznym byłoby zwrócenie się do sądu opiekuńczego (sąd rejonowy wydział rodzinny i opiekuńczy), właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka. Jako że zmiana nazwiska to czynność przekraczająca zwykły zarząd, konieczna jest zgoda sądu na tego rodzaju zmianę. Wyrażenie przez sąd zgody na zmianę nazwiska nie daje jednak 100% gwarancji, iż nazwisko będzie zmienione. Wyraźnie podkreślić należy, iż postanowienie wyrażające zgodę na zmianę znosi jedynie brak porozumienia między Państwem co do wniosku o zmianę takiego nazwiska, ale nie skutkuje obligatoryjną jego zmianą. Każdy urząd stanu cywilnego zobowiązany jest bowiem zbadać, czy wniosek znajduje uzasadnienie merytoryczne, tj. czy zachodzą przesłanki do zmiany nazwiska.

W przedstawionym stanie faktycznym zasadnym jest argumentowanie, iż władza rodzicielska jest w rzeczywistości niemalże w całości sprawowana przez Panią, a nazwisko ojca stanowi nie lada problem w szczególności w kontach z organami administracji publicznej oraz służby zdrowia. Wskazać należy, iż doszło do tego, że często nosi Pani ze sobą odpis skrócony aktu urodzenia dzieci celem udowodnienia ich pochodzenia i swojego przedstawicielstwa ustawowego względem nich.

Proszę zauważyć, iż art. 4 wskazuje jedynie przykładowo na podstawy zmiany nazwiska, ustawodawca posługuje się bowiem sformułowaniem „zmiany nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy…”. Innymi słowy podane cztery przesłanki nie stanowią wyłącznych przesłanek zmiany nazwiska. Mogą wystąpić inne. Warunek jest jednak jeden, żądanie zmiany nazwiska musi być uzasadnione ważnymi przesłankami.

W mojej ocenie, w tej sprawie ważne powody istnieją, co nie oznacza, że nazwisko na pewno zostanie zmienione. Należy bowiem pamiętać, że decydujące znaczenie ma czynnik ludzki (urzędnik), który rozpatruje wniosek.

Do wniosku powinna Pani dołączyć wszystkie dokumenty, które Pani posiada, w sprawach o kontakty, władze rodzicielską itp.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »