Zaległość świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych

Zgodnie z art. 137 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Wynika to z faktu, iż obowiązek alimentacyjny ma na celu zaspokojenie bieżących potrzeb uprawnionego. W przypadku, gdy przed upływem trzech lat uprawniony nie żądał ich zaspokojenia można przypuszczać, że zostały zaspokojone. Nie można jednak zapominać, iż niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty (art. 137 § 2 K.r.io.).

Tak więc nie można skutecznie domagać się zaległych alimentów za okres dłuższy niż trzy lata wstecz. Trzyletni okres przedawnienia liczy się od momentu wymagalności danego świadczenia alimentacyjnego (art. 120 § 1 Kodeksu cywilnego). Moment wymagalności świadczenia jest to moment, od którego można skutecznie domagać się zapłaty danej raty alimentacyjnej; jeżeli alimenty zostały określone wyrokiem sądu, to treści wyroku określony jest zawsze moment wymagalności (np. „płatne do 15. każdego miesiąca” – wówczas każda rata staje się wymagalna właśnie w tym dniu).

Do biegu przedawnienia roszczeń alimentacyjnych zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego o przedawnieniu roszczeń majątkowych.

W związku z powyższym stosuje się przepisy o rozpoczęciu, zawieszeniu, przerwaniu biegu przedawnienia.

Roszczenia przedawniają się w terminie trzyletnim, ale trzeba też brać pod uwagę, przepis art. 121 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 listopada 1968 r. (sygn. akt III CZP 65/68), stwierdził:

„1. Przepis art. 121 pkt 1 k.c., w myśl którego w czasie trwania władzy rodzicielskiej bieg przedawnienia co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, ma zastosowanie także do roszczeń alimentacyjnych.

2. Przedawnienie co do wymienionych roszczeń biegnie nie tylko wtedy, gdy władza rodzicielska nie przysługuje obojgu rodzicom, lecz także wówczas, gdy władza ta nie przysługuje tylko temu z nich, od którego dziecko dochodzi alimentów”.

Zobacz również: Likwidacja funduszu alimentacyjnego

Z powyższego wynika, że obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska do uzyskania przez dziecko pełnoletności, a więc dla niewyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych termin przedawnienia przeciwko dziecku zacznie biec dopiero po uzyskaniu przez nie 18 lat. Na przykład jeżeli dziecku, które ma 7 lat, zostały zasądzone alimenty, które dla uproszczenia są już wymagalne, i ojciec uchyla się od ich płacenia, to termin ich przedawnienia dopiero zacznie biec po 11 latach w osiemnaste urodziny dziecka. Natomiast zakończy się w dwudzieste pierwsze urodziny uprawnionego.

Jeśli ojciec był pozbawiony władzy rodzicielskiej przez sąd, to dziecko może domagać się alimentów tylko za ostatnie trzy lata.

Trzeba przy tym pamiętać, że przedawnienie nie jest brane pod rozwagę przez sąd z urzędu, tylko na zarzut pozwanego, a więc jeżeli obowiązany do płacenia alimentów nie podniesie zarzutu zaistnienia przedawnienia w odpowiednim momencie, to będzie musiał zapłacić, pomimo że roszczenia uległy przedawnieniu. W tym miejscu należy jeszcze wspomnieć, iż bieg przedawnienia nie płynie także, jeżeli alimenty oddano do egzekucji komorniczej, kiedy alimenty nie byli przedawnione i trwa postępowanie egzekucyjne (art. 124 §2 Kodeksu cywilnego).

Zakładam, że roszczenie alimentacyjne uległo już przedawnieniu (ostatnia rata przedawniła się w 2011 roku), ale jeśli ojciec Pani syna uzna dług i nie powoła się na przedawnienie roszczenia, to egzekucja będzie możliwa.

W celu wyegzekwowania alimentów zaległych należy złożyć wniosek do komornika o wszczęcie przeciwko ojcu postępowania egzekucyjnego. Należy pamiętać, by do wniosku dołączyć odpis wyroku z klauzulą wykonalności nadaną punktowi wyroku dotyczącemu alimentów, jakie ojciec Pani synowi powinien był płacić.

Zobacz również: Zakończenie alimentów