Wycofanie się z ustaleń o użytkowanie mieszkania rozwodzących się małżonków

Moc prawna umowy ustnej nagranej dyktafonem

Umowa zawarta przez Państwa ma moc prawną, ale niestety tylko do momentu, gdy któraś ze stron nie zmieni zdania. To nie jest umowa, która jest niezmieniana. W zasadzie każdą umową można zmienić albo na gruncie porozumienia stron albo na mocy wypowiedzenia – jak określa to Kodeks.

Zgodnie z treścią art. 365¹ Kodeksu cywilnego zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym (taką była umowa korzystania przez jedno z Państwa, nie był ustalony z góry termin do kiedy obowiązuje) wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu. W tym przypadku nie ma ustalonych terminów wypowiedzenia, więc teoretycznie jest możliwe wypowiedzenie niezwłoczne. Aczkolwiek to nie pozbawia Pani roszczeń.

Zobacz również: Czynsz tbs co zawiera?

Korzystanie ze wspólnego mieszkania ponad przysługujący udział

Powinna Pani w postępowaniu o podział majątku – takie na pewno nastąpi po rozwodzie – domagać się zasądzenia na Pani rzecz kwot z tytułu korzystania ze wspólnego mieszkania wyłącznie przez męża ponad przysługujący mu udział. Zacznę może od tego, że stosownie do treści art. 206 Kodeksu cywilnego „każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli”.

W postępowaniu działowym wraz ze zniesieniem współwłasności sąd na żądanie współwłaścicieli rozlicza ich wzajemne roszczenia z tytułu posiadania rzeczy (art. 618). Jak wynika z opisu sytuacji – jeden ze współwłaścicieli takie właśnie roszczenie zgłosił, stąd też będzie ono podlegać ocenie sądu orzekającego w postępowaniu.

Rozliczenie uzyskanych korzyści z wyłącznego korzystania z mieszkania

Niezaprzeczalnie faktem jest, że Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 maja 2006 r., sygn. akt III CZP 9/2006, przesądził, iż współwłaściciel, który z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli korzysta z nieruchomości wspólnej, jest zobowiązany do rozliczenia uzyskanych z tego tytułu korzyści. Podobnie brzmi postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., wydane w sprawie o sygn. akt IV CSK 93/11, w którym Sąd stwierdza, że „sąd w postępowaniu działowym dokonuje rozliczeń z tytułu posiadania przedmiotów należących do majątku objętego wspólnością, pobranych pożytków i innych przychodów, a także poczynionych na ten majątek nakładów i spłaconych długów w okresie między ustaniem wspólności a dokonaniem podziału majątku wspólnego”.

W praktyce odbywa się to tak, że wartość korzystania ponad udział wycenia się jak połowa czynszu najmu, jaki by Państwu przysługiwał, gdyby lokal był przedmiotem najmu. Wycenia to zwykle biegły, biorąc pod uwagę stawki lokalne za mieszkanie o takim samym standardzie.

Zobacz również: Jak wyrzucić męża z domu?

Postępowanie o podział majątku wspólnego

Tych roszczeń będzie Pani jednak mogła dochodzić w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Art. 657 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Z kolei art. 688 stanowi, że do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3, a ten przepis mówi o roszczeniach wzajemnych właścicieli z tytułu posiadania rzeczy.