Wniesienie sprawy o separację

Różnica między rozwodem a separacją

W pierwszej kolejności pozwoli Pan, iż wskaże na różnicę między rozwodem i separacją. Do rozwodu konieczny jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Ustawodawca w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym wskazuje, że jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Do separacji potrzebny jest natomiast rozkład pożycia małżeńskiego, który ma charakter zupełny, ale nie trwały. Zgodnie z art. 611 § 1 Kodeksu „jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację”.

Rozkład pożycia małżeńskiego obejmuje trzy sfery życiowe: gospodarczą, fizyczną i duchową. Do separacji konieczny jest zatem zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. W przypadku rozwodu konieczne jest wystąpienie dwóch przesłanek jednocześnie, a to zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Ustawodawca posługuje się bowiem spójnikiem „i”, który wymaga jednoczesnego zaistnienia powyższych przesłanek.

Zobacz również: Rozwód przez internet

Co zrobi sąd gdy jedno z małżonków żąda separacji a drugie rozwodu?

Nie wskazuje Pan jednak, jaka jest wola małżonki. Pragnę zauważyć, iż jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację.

W toku postępowania sądowego sąd zbada, czy istnieją przesłanki do orzeczenia separacji, czy też nie. Bardzo dużo będzie zależało od Pana małżonki i ewentualnej treści odpowiedzi na pozew o separację. Małżonka może bowiem przychylić się do Pana wniosku o orzeczenie separacji lub też nie, ale może także w odpowiedzi na pozew wnosić o orzeczenie rozwodu. Nie bez znaczenia będą również zeznania Państwa jako stron postępowania. W treści pytania wskazuje Pan, iż z małżeństwa pochodzi dwoje dorosłych dzieci. Dzieci będą mogły zeznawać w charakterze świadków. Konieczne jest jednak złożenie wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków.

Powództwo o orzeczenie separacji

Jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, albo nie mają takich dzieci, ale brak jest zgodnego żądania obojga małżonków orzeczenia separacji, to wówczas rozpoznanie żądania orzeczenia separacji następuje tylko w postępowaniu procesowym, na skutek wytoczenia powództwa przez jedno z małżonków. Powództwo o orzeczenie separacji nie jest ograniczone żadnym terminem. Rzeczowo właściwy w pierwszej instancji jest sąd okręgowy rozpoznający sprawę w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników. Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Zgodnie z art. 26 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o separację.

W uzasadnieniu należy wskazać, kiedy zawarto małżeństwo oraz dzieci pochodzące z małżeństwa. Jako dowód należy dołączyć oryginał odpis skróconego aktu małżeństwa oraz odpisy skrócone aktów urodzenia dzieci. Następnie należy opisać przebieg małżeństwa. Winno się w sposób możliwie pełny uzasadnić rozkład małżeństwa w sferze: duchowej, gospodarczej i fizycznej.

Co się tyczy kwestii alimentów. Przy orzekaniu separacji między małżonkami, tak jak w przypadku rozwodu, sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Na podobnych zasadach ustala się również prawo do alimentów. Z tą różnicą, że obowiązek alimentacyjny małżonków będących w separacji nie jest ograniczony przez prawo czasowo. Dzieje się tak, ponieważ separacja nie powoduje ustania małżeństwa.

Nadmienić tutaj należy, że przy orzeczeniu separacji wina lub jej brak jest zasadniczą kwestią, jeśli chodzi o ustalenie praw do alimentów.

Separacja z orzekaniem o winie

Kodeks rodzinny i opiekuńczy mówi, że dostarczania środków utrzymania może zażądać małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w stanie tzw. niedostatku. Przy czym wystarczy, aby orzeczenie separacji pociągnęło za sobą znaczne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.

Zatem małżonek, który jest wyłącznie winny rozkładu pożycia, nigdy nie może żądać dostarczenia mu od małżonka niewinnego środków utrzymania, nawet gdyby znalazł się on w trudnej sytuacji majątkowej (w niedostatku).

Dlatego też w przypadku gdy jeden z małżonków jest ewidentnie winny rozkładu pożycia, małżonek niewinny może mieć interes w tym, by nie godzić się na orzekanie separacji bez ustalania winy.

Separacja bez orzekania o winie

Przy orzeczeniu separacji bez wskazania wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego przesłanką obowiązku alimentacyjnego jest niedostatek małżonka niewinnego.

Jeżeli sąd na zgodne żądanie małżonków zaniecha orzekania o winie, następują skutki takie, jak gdyby żadne z małżonków nie ponosiło winy rozkładu pożycia. W takiej sytuacji alimentów mogą żądać obydwoje małżonków w stosunku do siebie, bowiem jeżeli żadne z nich nie ponosi winy w rozkładzie pożycia albo ponoszą ją oboje, roszczenie alimentacyjne przysługuje każdemu z nich.

Jak zatem z powyższego wynika, obowiązek alimentacyjny względem żony będzie zależał od tego, czy zostanie orzeczona separacja bez orzeczenia o winie, czy też z orzeczeniem o winie.