Włączenie mieszkania do majątku wspólnego a podział majątku

Na czym polega podział majątku wspólnego?

Z chwilą ustania wspólności wspólność łączna przekształca się w szczególną współwłasność ułamkową. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 kwietnia 1998 r. (I CKU 121/97, Prok. i Pr. 1998, nr 10, s. 28): „Między małżonkami po ustaniu wspólności ustawowej istnieje szczególny rodzaj wspólnoty, do której stosuje się – z pewnymi ograniczeniami – przepisy o współwłasności ułamkowej.

Małżonkowie mają udziały ułamkowe w każdym z przedmiotów wchodzących dotąd do majątku wspólnego. Do ich sytuacji stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego z uwzględnieniem treści art. 42-46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) przewidujących następujące odrębne cechy tej wspólności, a mianowicie: możliwość sądowego ustalenia nierównych udziałów (art. 43 § 2 i 3 K.r.o.), roszczenie o zwrot nakładów i wydatków (w zakresie ograniczonym w art. 45 § 1 zd.1 i 3 K.r.o.) oraz o podział majątku wspólnego.

Stosownie do treści art. 567 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) – w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej sąd rozstrzyga także o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

Oznacza to, iż w postępowaniu o podział majątku sąd rozstrzyga także o wzajemnych roszczeniach małżonków z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku wspólnego, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na te składniki majątkowe nakładów i spłaconych długów w czasie od chwili ustania wspólności ustawowej do chwili podziału majątku wspólnego. Podstawę materialnoprawną tych roszczeń stanowi art. 1035 K.c., odsyłający do przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, w tym art. 207 K.c., zgodnie z którym – pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Zobacz również: Czy będąc w małżeństwie można kupić mieszkanie tylko na siebie?

Rozszerzenie wspólności polegające na włączeniu do majątku wspólnego określonych przedmiotów nabytych przed powstaniem wspólności a podział majątku po rozwodzie

W tym miejscu należy jednak wskazać, iż Państwo dokonaliście rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej.

Jak podkreśla się w doktrynie – rozszerzenie wspólności polegające na włączeniu do majątku wspólnego określonych przedmiotów nabytych przed powstaniem wspólności stanowi nie tyle zmianę ustroju majątkowego, co – dokonaną jednorazowo – „korektę skutków” funkcjonującego przed zawarciem intercyzy ustroju majątkowego. Nie jest to bowiem, z istoty rzeczy, ustalona na przyszłość zmiana „zasad dystrybucji” określonych rodzajowo przedmiotów do majątku wspólnego albo do majątków osobistych, ale „przesunięcie” tych przedmiotów z majątków osobistych do majątku wspólnego.

Według poglądu wyrażonego w uchwale SN z dnia 14 czerwca 1963 r. (III CO 24/63, OSNCP 1964, nr 5, poz. 88) – zawarta przez małżonków umowa rozszerzająca wspólność ustawową o przedmiot wchodzący już w chwili jej zawierania w skład majątku jednego z nich jest umową zbycia tego przedmiotu. W kolejnej uchwale z dnia 15 stycznia 1992 r. (III CZP 142/91, OSNC 1992, nr 7-8, poz. 130) SN przyjął, że jest to czynność prawna rozporządzająca mająca postać rozporządzenia nieodpłatnego (zob. A. Dyoniak, glosa, OSP 1993, z. 5, poz. 92). Sąd Najwyższy wskazał, że: „Zbyciu nieruchomości w tym trybie odpowiada więc nabycie przez drugiego małżonka, który staje się podmiotem współwłasności łącznej w odniesieniu do tej nieruchomości – i to tytułem darmowym”.

Wobec nieodpłatnego rozporządzenia własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego przez wnioskodawcę wskutek umowy rozszerzającej wspólność ustawową, nie jest zasadnym zakwalifikowanie poczynionych na zakup tego prawa wydatków jako nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny.

Nie ma więc możliwości „odzyskania mieszkania”. Stało się ono składnikiem majątku wspólnego i może podlegać podziałowi w toku postępowania o podział tegoż majątku.

W Pani sytuacji jedynym rozwiązaniem jest sprawa w sądzie o nierówne udziały w majątku wspólnym.

Zobacz również: Rozszerzenie wspólności majątkowej a podział majątku