Uniknięcie zasady surogacji

Na czym polega surogacja majątku?

Punkt 3 art. 33 Kodeksu rodzinnego przewidywał tzw. surogację, która polega na zaliczeniu do majątku odrębnego każdego z małżonków przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej w zamian za przedmioty majątkowe nabyte m.in. przez darowiznę.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 r. (sygn. akt V CKN 50/00), przesłankami surogacji są dwa wymagania:

1. aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego (środki pieniężne uzyskane z darowizny) i nabycie innego przedmiotu majątkowego (mieszkanie),
2. aby przedmiot majątkowy nabyty był uzyskany, także w sensie ekonomicznym, kosztem majątku osobistego.

Czy można uchylić surogację majątku?

Mianowicie, małżonek ten może postanowić, że nabyty przedmiot wejdzie w skład majątku wspólnego, np. z zastrzeżeniem zwrotu na rzecz tego małżonka równowartości środków majątku osobistego, w zamian za które przedmiot ten został nabyty (art. 45 § 1). Wola uchylenia surogacji jednak musi być wyrażona w tej samej czynności prawnej, przez którą nastąpiło nabycie przedmiotu majątkowego.

Jeśli nie ma takiego zapisu w akcie notarialnym, pozbyła się Pani de facto możliwości rozliczenia nakładów na majątek wspólny.

Obecnie mąż mógłby na siebie wziąć zobowiązanie, na którego mocy zobowiązałby się do spłaty na Pani rzecz kwoty wyłożonej na zakup lokalu czy też rozliczenia w przypadku podziału majątku.

Możecie także zawrzeć umowę majątkową małżeńską na mocy której dokonacie podziału majątku z wyrównaniem dorobku w taki sposób, aby miała Pani udział w nieruchomości odpowiadający nakładowi, np. 3/4 Pani udział, 1/4 udział męża.