Sprzedaż majątku osobistego w trakcie rozwodu

Majątek osobisty i sprzedaż jego składników

Jeżeli mieszkanie stanowi Pana majątek osobisty, może Pan nim obecnie dowolnie dysponować – bez zgody żony. Zgodnie z treścią art. 33 ust. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej.

Zgodnie natomiast z ust. 10 powyższej regulacji „do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Zgodnie ze stanowiskiem SN (wyrok SN z 12.5.2000 r., sygn. akt V CKN 50/00) „przewidziana w art. 33 pkt 10 krio tzw. surogacja polega na zastąpieniu jednego składnika majątku odrębnego innym składnikiem. Przesłankami tak rozumianej surogacji są – jak się przyjmuje – dwa wymagania: po pierwsze, aby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku odrębnego i nabycie innego przedmiotu majątkowego, oraz po drugie, aby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego”.

Pieniądze ze sprzedaży majątku w trakcie rozwodu

Ustawodawca więc posłużył się w komentowanym przepisie słowami „przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego”. Kluczowe dla zdefiniowania istoty zasady surogacji jest zatem wyjaśnienie kiedy można mówić o zamianie w rozumieniu art. 33 pkt 10. Wskazane wyżej cele tej zasady przemawiają na rzecz przyjęcia jej szerszego znaczenia, nieograniczającego się do oczywistych przypadków czynności prawnych, takich jak umowy kupna sprzedaży lub zamiany, w których następuje wymiana dóbr (przedmiotów). Wskazane jest posługiwanie się pojęciem surogacji w znaczeniu ekonomicznym.

Z uwagi na powyższe, jak Pan widzi, środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży nieruchomości stanowiącej majątek osobisty, dalej stanowią Pana majątek osobisty.

Odpowiadając na pytanie drugie, podnoszę, iż mieszkanie to nie będzie podlegało podziałowi i sąd nie będzie go uwzględniał przy podziale. Żona może dochodzić jedynie zwrotu nakładów poczynionych na to mieszkanie – jeżeli takie nakłady poczyniła. Sąd jednak nie może traktować mieszkania jako składnik majątku wspólnego i nie będzie tego mieszkania brał pod uwagę. Dom więc jako majątek wspólny będzie podlegał jedynemu podziałowi. To natomiast, czy sąd przyzna nieruchomość dla Pana, dla żony z obowiązkiem spłaty lub nastąpi sprzedaż nieruchomości, zależy od całego postępowania i Państwa stanowisk w sprawie.