Indywidualne porady prawne
• Opublikowane: 2022-10-17 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Sprawa dotyczy rozwodu z orzeczeniem wyłącznej winy pozwanego. Pozwany przebywa w zakładzie karnym. Na ten moment nie ma małoletnich dzieci. Z żoną rozstał się w 2008 roku (wtedy dzieci były jeszcze małoletnie). Pozwany ma dom i gospodarstwo rolne, które otrzymał jeszcze przed wejściem w związek małżeński. Czy jest konieczność odpowiedzi na pozew? Co jeśli pozwany nie odpowie i nie pojawi się na rozprawie? Czy dostanie przepustkę z zakładu karnego na sprawę rozwodową? Czy była żona może domagać się podziału majątku, odszkodowania, zaległych alimentów na dzieci?
Pozwany powinien sporządzić odpowiedź. Jeśli zgadza się z treścią pozwu – dla ekonomiki postępowania – szybciej zakończy się sprawa. Jeśli nie zgadza się z treścią pozwu – dla możliwości ustosunkowania się do treści pozwu i zarzutów zamieszczonych w pozwie. Jeśli chce przeprowadzenia dowodów – teraz ma możliwości ich powołania. Jeśli nie odpowie na pozew i nie stawi się na rozprawie – sąd wyda wyrok zaoczny.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwie postaci obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami: zwykłą postać (art. 60 § 1) oraz szerszą postać tego obowiązku (art. 60 § 2).
Zgodnie z art.60 § 1 małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Artykuł 60 § 1 reguluje istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami po orzeczeniu rozwodu, w sytuacji gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego jak również ma zastosowanie w sytuacji, gdy żadnemu z małżonków nie została przypisana wina, a zatem gdy sąd rozwodowy na zgodne żądanie małżonków zaniechał orzeczenia o winie (art. 57 § 2 zdanie pierwsze).
Natomiast zgodnie z art. 60 § 2 jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.
Tu jedyną opcją jest ustalenie, czy nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego Pana wobec żony lub obniżenie alimentów. Zgodnie bowiem z treścią art. 138 w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania poprzez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa (zob. Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Krzysztofa Pietrzykowskiego, wyd.2, Warszawa 2010).
Zmiana orzeczenia może polegać zarówno na zmianie wysokości wypłacanych alimentów, jak i na orzeczeniu wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Żądanie zmiany orzeczenia może złożyć zarówno wierzyciel alimentacyjny, którego potrzeby z rozmaitych przyczyn wzrosły, jak i dłużnik, jeżeli uzna, iż nie jest w stanie świadczyć na dotychczasowym poziomie, gdyż zmniejszeniu uległy jego zarobkowe i majątkowe możliwości. Przez zmianę stosunków rozumieć należy wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę (zwiększenie, ale i zmniejszenie) zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego wygaśnięcia. Zmiana stosunków w rozumieniu powyższego przepisu musi być istotna i polegać na istotnym zwiększeniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, bądź istotnej zmianie w zakresie możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego do alimentacji. Aby ocenić tę zmianę, należy porównać stosunki obecne z panującymi poprzednio, gdy ustalano obowiązek alimentacyjny.
Przesłanką obowiązku alimentacyjnego wobec byłej żony musi być istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka wyłącznie niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.
Orzeczenie winy nie ma większego wpływu na podział majątku, a już na pewno nie jest podstawą do zabrania majątku sprzed zawarcia małżeństwa – majątku odrębnego. Alimenty bieżące i zaległe mogą być oczywiście ściągane z majątku odrębnego pozwanego.
Chcesz rozwodu ale twój współmałżonek od wielu lat przebywa za granicą i nie ma zamiaru wracać? Czy można przeprowadzić rozwód bez obecności jednej ze stron? Opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika