Podział majątku a spłata małżonka

Musi się Pan zdecydować – albo chce zatrzymać nieruchomość i auto i spłacić byłą żonę, albo nie chce Pan tego zatrzymywać, możecie sprzedać nieruchomość, spłacić kredyt podzielić się z ex żoną pozostałą kwotą. Nie ma opcji, aby zatrzymał Pan majątek i nie spłacał byłej żony.

Rozwód i wina małżonka

Zgodnie z treścią art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, każdy z nich może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Zupełny rozkład pożycia, zgodnie z jednolitą linią orzecznictwa i stanowiskiem powszechnie przyjmowanym w doktrynie, następuje wówczas, gdy ustaną szczególne więzi łączące małżonków w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. Natomiast rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały, gdy ocena oparta na doświadczeniu życiowym pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi (wytyczne Sądu Najwyższego z 1955 r., orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 września 1952 r., sygn. akt C 1702/51 i z dnia 13 stycznia 1953 r., sygn. akt C 1631/52).

Zgodnie z treścią art. 57 § 1 sąd zobligowany jest do ustalenia, które z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Orzekając w przedmiocie winy, sąd winien ustalić, czy występuje sprzeczność zachowania się albo postępowania małżonka z normami prawnymi lub zasadami współżycia, określającymi obowiązki małżonków, a sprzeczności tej towarzyszy umyślność lub niedbalstwo tegoż małżonka. Nadto między takim zachowaniem się lub postępowaniem małżonka a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego musi istnieć związek przyczynowy.

Wskazówką dla określenia obowiązków małżeńskich jest art. 23, z którego wynika, iż małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie oraz, że są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Jeśli ich niewłaściwe zachowanie stało się przyczyną rozkładu pożycia, ponoszą tego skutki w postaci możliwości przypisania im winy rozkładu.

Podział majątku

W sprawie o podział majątku zastosowanie mają przepisy dotyczące działu spadku (zniesienia współwłasności). Zgodnie z treścią art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Kodeks cywilny przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. fizyczny podział rzeczy,
2. przyznanie całej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych,
3. sprzedaż rzeczy stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży.

Sposób zniesienia współwłasności zależy przede wszystkim od zgodnej woli wszystkich współwłaścicieli. Przy braku jednomyślności preferowany jest podział w naturze (art. 211), w myśl zaś art. 212 § 2 „rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego”. Sąd, rozpoznając wniosek o zniesienie współwłasności, jest związany wnioskiem uczestników.

Z przepisów art. 688 w zw. z art. 623 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 1035 w zw. z art. 211 Kodeksu cywilnego wynika, że w braku odmiennej woli współwłaścicieli podstawowym sposobem podziału majątku jest jego dział w naturze. Ten sposób podziału majątku spadkowego ma pierwszeństwo przed innymi sposobami. Jeżeli określony przedmiot wyczerpujący cały lub prawie cały majątek nie daje się podzielić, wówczas może on być przyznany stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedany stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym z regulacji tej wynika, że ustawodawca przyjął równorzędność obu tych sposobów podziału. Wybór jednego z nich należy w pierwszej kolejności do współwłaścicieli, jednak w sytuacji, gdy spadkobiercy nie zajmą jednolitego stanowiska w tym przedmiocie – wybór należy do sądu i to nawet bez zgody uczestników postępowania.

Przyznanie majątku jednemu ze współwłaścicieli związane jest z obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych. Oczywiście nawet jeśli zostawi Pan sobie majątek – ma Pan prawo dochodzić od byłej żony połowy spłaconych rat kredytów.