Okres przedawnienia zaległych alimentów

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.), Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).

Stosownie do treści art. 137 § 1 K.r.o. roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Istnieją jednak sposoby, by dochodzić zaległych świadczeń alimentacyjnych nawet do 10 lat wstecz.

Ów trzyletni termin przedawnienia alimentów biegnie od dnia wymagalności roszczenia o świadczenie alimentacyjne. Dla każdego z wyroków (separacja, rozwód) wymagalność jest odmienna, albowiem koniecznym byłoby ustalenie, kiedy wyrok stał się wymagalny. W mojej ocenie nie ma to jednak dla Pani większego znaczenia. Wyraźnie podkreślić należy, iż wymieniony trzyletni termin przedawnienia może zostać przerwany.

Bieg przedawnienia przerywa się:

1. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2. przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3. przez wszczęcie mediacji.

Praktyka zna jednak przypadki, kiedy, mimo braku jednej z trzech powyższych sytuacji, zastosowanie znajduje art. 121 K.c., zgodnie z którym bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej.

Jak podkreślono w uchwale Sądu Najwyższego 7 sędziów – zasada prawna z dnia 25 listopada 1968 r., sygn. akt III CZP 65/68: „przepis art. 121 pkt 1 k.c., w myśl którego w czasie trwania władzy rodzicielskiej bieg przedawnienia co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, ma zastosowanie także do roszczeń alimentacyjnych. Przedawnienie co do wymienionych roszczeń biegnie nie tylko wtedy, gdy władza rodzicielska nie przysługuje obojgu rodzicom, lecz także wówczas, gdy władza ta nie przysługuje tylko temu z nich, od którego dziecko dochodzi alimentów”.

Zachodzi pytanie: czy kiedykolwiek wniosła Pani wniosek o wszczęcie egzekucji?

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1977 r., sygn. akt III CRN 115/77: „wyrażona w art. 121 kc zasada, że bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu co do roszczeń, przysługujących dzieciom przeciwko rodzicom, przez czas trwania władzy rodzicielskiej, dotyczy wszelkich roszczeń majątkowych, a więc także roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądowym”.

Powództwo egzekucyjne owszem jest możliwe, ale skuteczne jego wniesienie wymaga spełnienia następujących przesłanek:

Zgodnie z przepisem dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;

3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Jak podnosi się w orzecznictwie, oparcie powództwa przeciwegzekucyjnego na zarzucie spełnienia świadczenia (art. 840 § 1 pkt 2 K.p.c.) jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zarzut ten – ze względu na ustanowiony ustawą zakaz – nie mógł być rozpoznany w sprawie, w której wydano tytuł egzekucyjny.

Proszę zatem ustalić, czy którakolwiek z sytuacji opisanych w pkt 1-3 ma zastosowanie do Pani osoby.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj i zapytaj prawnika >>

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>