Komornik chce zlicytować ruchomości mimo rozdzielności majątkowej, co robić?

Ograniczenie odpowiedzialności małżonka dłużnika do majątku objętego wspólnością ustawową

Zgodnie z treścią artykułu 787 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.):

„Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.”

Bez względu na to, w jakiej formie została dokonana czynność prawna, z której wynika zobowiązanie dłużnika, wierzyciel wnoszący o nadanie klauzuli na podstawie art. 787 K.p.c. musi do wniosku załączyć oryginał dokumentu urzędowego lub prywatnego, podpisanego przez małżonka dłużnika, z którego wynika udzielenie zgody na dokonanie czynności prawnej. Jeżeli zgoda została udzielona w formie ustnej, wierzyciel nie może domagać się nadania klauzuli przeciwko małżonkowi dłużnika. W tym wypadku możliwe jest uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko małżonkowi dłużnika w postępowaniu rozpoznawczym, w którym fakt udzielenia zgody może być udowodniony także osobowymi środkami dowodowymi. W tak uzyskanym tytule egzekucyjnym sąd na podstawie art. 319 z urzędu zamieści ograniczenie odpowiedzialności małżonka dłużnika do majątku objętego wspólnością ustawową. Podzielić należy pogląd wypowiedziany w piśmiennictwie, że dozwolenie małżonka na zaspokojenie wierzyciela z majątku wspólnego może zostać wydane w każdym czasie, także następczo po zaciągnięciu zobowiązania przez dłużnika.

Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika

W wyniku znowelizowania przepisów zakres kognicji sądu w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika obejmuje badanie następujących przesłanek (merytorycznych): po pierwsze – czy przedłożony dokument stwierdzający obowiązek świadczenia przez dłużnika spełnia kryteria stawiane tytułowi egzekucyjnemu, po drugie – czy wierzyciel udokumentował, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika; po trzecie – czy osobę wskazaną we wniosku łączył związek małżeński z dłużnikiem w chwili wydania tytułu egzekucyjnego, a nadto – czy pozostaje ona w tym związku w czasie postępowania klauzulowego (por. m.in. postanowienie SN z dnia 8 czerwca 1967 r., I CZ 18/67, OSNC 1968, nr 2, poz. 22). W nauce dominuje stanowisko, że wymaganie od wierzyciela przedłożenia aktu małżeńskiego jest zbyt uciążliwe, ponieważ z reguły nie wie on, gdzie zawarto związek małżeński. O ile zgodzić się należy z poglądem, że Kodeks postępowania cywilnego nie wymaga wykazania tej przesłanki aktem małżeństwa, wymóg taki wynika z art. 3 Prawa o aktach stanu cywilnego (P.a.s.c.). Wierzyciel jest legitymowany do otrzymania odpisu aktu małżeństwa (zob. art. 45 P.a.s.c.). Ze względów praktycznych wydaje się, że wymóg wykazania przez wierzyciela pozostawania przez dłużnika w związku małżeńskim będzie aktualny tylko wtedy, gdy fakt ten nie został odnotowany w bazie PESEL dostępnej sądowi.

Czy zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalności?Powództwo przeciwegzekucyjne

Z kolei zgodnie z treścią art. 787² K.p.c.:

„Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalności według przepisów art. 787 i art. 787¹ oraz prowadzenia na podstawie tak powstałego tytułu wykonawczego egzekucji do tych składników, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby umowy majątkowej nie zawarto. Przepis niniejszy nie wyłącza obrony małżonków w drodze powództw przeciwegzekucyjnych, jeżeli umowa majątkowa małżeńska była skuteczna wobec wierzyciela.”

Powyższe oznacza, iż możliwość prowadzenie postępowania egzekucyjnego przeciwko Pani istniałaby jedynie w wypadku wyrażenia przez Panią zgody na zaciągnięcie zobowiązania.

Podsumowując, ze stanu faktycznego, jaki Pani przedstawiła, nie wynika możliwość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego, stąd też dopiero analiza dokumentów (wyroku sądu wraz z uzasadnieniem) pozwoliłaby na jednoznaczne zajęcie stanowiska.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »