Indywidualne porady prawne
• Autor: Marek Gola
Jestem ojcem 6-miesięcznego dziecka, które mam z moją partnerką. Ona nadal oficjalnie jest mężatką, dlatego dziecko otrzymało nazwisko męża matki i on w świetle prawa jest jego ojcem. Z małżeństwa partnerka ma jeszcze 3-letnie dziecko. Partnerka założyła sprawę o unieważnienie ojcostwa, jednakże z powodu problemów psychicznych sprawa się nie skończyła. Ona obecnie przebywa w szpitalu psychiatrycznym. Ostatnio oświadczyła, że jak wyjdzie, chce dziecko ode mnie zabrać i że ze mną zrywa. Opiekuję się obojgiem dzieci, bardzo się martwię tą sytuacją, a przede wszystkim tym, że formalnie nie ma do własnego dziecka żadnego prawa. Stan psychiczny mojej partnerki jest bardzo zmienny i nie wyobrażam sobie, aby zabrała mi dziecko. Co mogę w tej sytuacji zrobić?
Obecnie powinien Pan powiadomić o sprawie prokuraturę, albowiem bez wątpienia zarówno dobro dziecka, jak i Pana interesy mogą być zagrożone. Nie jest Pan teraz stroną postępowania, co powoduje, że nie może zwrócić się do sądu z jakimkolwiek wnioskiem. Uprawnienia takie jednak przysługują prokuraturze, która, jeżeli dopatrzy się interesu małoletniego, może do postępowania się przyłączyć. W mojej ocenie dla Pana byłoby to najlepsze rozwiązanie. Z opisu wynika, że co najmniej zna Pan sąd, przed którym sprawa jest prowadzona, co z kolei powoduje, że może Pan dokładnie poinformować prokuratora o Pańskich planach, a także o stanie zdrowia psychicznego matki dziecka.
Bez wątpienia Pańska inicjatywa w tym przypadku będzie konieczna. Dobrym rozwiązaniem byłoby stawienie się do prokuratora z dzieckiem, by pokazać, że się Pan nim opiekuje, mimo że nie ma Pan formalnie do niego żadnych praw.
Ustawodawca nie przewidział bowiem możliwości wniesienia powództwa o unieważnienie ojcostwa przez biologicznego ojca osobiście. Zasadnym jest zatem posiłkowanie się przepisem art. 86 K.r.o., zgodnie z którym – powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego; wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpiło po śmierci dziecka, prokurator może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania.
Zobacz również: Pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty
W konsekwencji uprawnienie prokuratora do wytoczenia powództwa w omawianych sprawach jest niezależne od stanowiska zainteresowanych osób i nie jest pochodne od ich uprawnień.
Wyraźnie wskazać należy na treść postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2000 r., sygn. akt II CKN 869/2000, zgodnie z którym: „jeżeli w sprawie o zaprzeczenie pochodzenia dziecka wszczętej przez prokuratora na podstawie art. 86 kro to z rodziców, które jest uprawnione do wyrażenia zgody na pobranie krwi od dziecka liczącego poniżej 13 lat, zgody tej odmawia, sąd opiekuńczy może na podstawie art. 109 kro zarządzić pobranie krwi, gdy wymaga tego dobro dziecka.”.
Zatem teraz należałoby udać się do prokuratury, sekcji cywilnej i wnieść o przystąpienie do tego postępowania. W sprawach o zaprzeczenie pochodzenia dziecka i unieważnienie uznania (art. 86 K.r.o.), jeżeli powództwo wytoczył prokurator, to może on samodzielnie rozporządzać przedmiotem sporu w tym sensie, że może dokonać cofnięcia powództwa, jak i cofnąć powództwo ze zrzeczeniem się „roszczenia” (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r., sygn. akt II CR 211/73).
W mojej ocenie, celem wykazania należycie swojego stanowiska zasadnym jest wystąpienie do prokuratury z pismem, by w jego treści w sposób dokładny opisać dobro dziecka oraz ochronę interesu społecznego. Powyższe dwie okoliczności, jak już wskazałem, stanowią wymóg, dzięki któremu prokurator uzyskuje legitymację czynną. Jak pokazuje moja praktyka, obecnie ojcostwo biologiczne bierze prym nad ojcostwem prawnym. Należy jednak liczyć się z tym, że nawet w razie wytoczenia powództwa przez prokuraturę konieczne będzie, by to Pan poniósł koszty badania DNA.
Zobacz również: Mój partner jest w trakcie rozwodu
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika