Pierwszeństwo w przypadku zbiegu egzekucji alimentów i innych zobowiązań

Czy pierwszeństwo w ściąganiu komorniczym będą miały alimenty?

W odniesieniu do opisu sytuacji przedstawiam odpowiedzi na postawione pytania:

Jeśli syn podejmie pracę, czy pierwszeństwo w ściąganiu komorniczym będą miały alimenty?

Tak. Pierwszeństwo w przypadku zbiegu egzekucji będą miały alimenty, wynika to z Kodeksu pracy:

„Art. 87. [Potrącenia należności z wynagrodzenia]

§ 1. Z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;

2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;

4) kary pieniężne przewidziane w art. 108.

§ 2. Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w § 1.

§ 3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;

2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.

§ 4. Potrącenia, o których mowa w § 1 pkt 2 i 3, nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami, o których mowa w § 1 pkt 1 – trzech piątych wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108.

§ 5. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

§ 6. (uchylony).

§ 7. Z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

§ 8. Potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia.”

Zobacz również: Niepełne alimenty a komornik

Czy resztę wypłaty zabierze bank?

Nie, ponieważ wynagrodzenie jest obwarowano przy potrąceniach powyższymi zasadami.

Czy to prawda, że prawo nakazuje bankom wypłatę wszystkich środków z konta dłużnika, nie patrząc na to, że taka osoba nie będzie miała z czego żyć?

Właściwie do tego sprowadza się egzekucja – komornik, egzekwując alimenty i inne zobowiązania, zajmuje konto bankowe i dokonuje pobrania z wpływów na to konto. Jeżeli dłużnik nie wykaże, że to wynagrodzenie i powinno być egzekwowane z limitami wskazanymi w art. 87 K.p., to komornik będzie egzekwował z całości wpływów na konto. Warto więc pobierać w takim przypadku wypłatę u pracodawcy, albo aby komornik uzyskiwał kwoty bezpośrednio z potraceń, jakich powinien dokonać pracodawca w myśl art. 87 K.p.

Czy syn może pozwać matkę o alimenty?

Nie, bowiem utrata racy i jego położenie nie oznacza jeszcze niedostatku, który byłby w takim przypadku wymaganą przesłanką ustawową. Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi bowiem:

„Art. 133. [Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka]

§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.”

Nawet gdyby popadł w stan niedostatku, to ma Pani także linię obrony z § 3 powyższego artykułu.

Czy byłe partnerki syna również mogą pozwać jego matkę o alimenty?

Tak, istnieje takie ryzyko. Wówczas skorzystałyby one z poniższego przepisu K.r.o.:

„Art. 132. [Zobowiązany w dalszej kolejności]

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.”

Wówczas Pani linią obrony powinien stać się poniższy przepis K.r.o.:

„Art. 1441. [Uchylenie się od wykonania obowiązku alimentacyjnego]

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.”

Zobacz również: Emerytura po rozwodzie po byłym mężu

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141